«ΘΕΣΤΙΕΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΙ» Λεύκωμα

Μια δίγλωσση έκδοση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Θεστιέων, τον Σεπτέμβριος του 2006 του Δημήτρη Πιστικού.
"Το έτος 1997, έκαμα στη μνήμη του πατέρα μου, μια ανθολογία ποίησης πέντε Παναιτωλιωτών δημιουργών. Το έργο κυκλοφόρησε σ’ ένα φροντισμένο τόμο 224 σελίδων από τις εκδόσεις «Δωδώνη», είχε τίτλο «Ζωγραφία Λαλούσα», υπότιτλο «Μικρή ανθολογία Παναιτωλιωτών δημιουργών» και ήταν διακοσμημένη με φωτογραφίες έργων του μεγάλου μας γλύπτη και συγχωριανού Χρήστου Καπράλου.
Ο τίτλος της ανθολογίας είναι δανεισμένος από τη σχετική ρήση του Σιμωνίδη για την ποίηση, την οποία ορίζει ως «ζωγραφία λαλούσα», δηλαδή ζωγραφιά που μιλάει.
Η ανθολογία αυτή παρουσιάστηκε, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Κοινοτικού Καταστήματος Παναιτωλίου, από ανθρώπους των γραμμάτων μας, σε μια σεμνή εκδήλωση, όπως αρμόζει στα πνευματικά πράγματα.
Ένας από τους παρουσιαστές, ήταν ο σημερινός Δήμαρχος Δημήτρης Τραπεζιώτης, τότε Πρόεδρος του Συλλόγου Παναιτωλιωτών Αθήνας και Πειραιά.
Η αίθουσα εκδηλώσεων του Κοινοτικού Καταστήματος Παναιτωλίου, έχει την ιστορία της αφού εδώ, τη λίθινη εποχή της δεκαετίας του Εξήντα, λειτούργησε Πολιτιστικό και Επιμορφωτικό Κέντρο, το οποίο διέθετε πλούσια δανειστική βιβλιοθήκη και στο οποίο έγιναν πλείστες εκδηλώσεις μορφωτικού και πολιτιστικού χαρακτήρα που θα τις ζήλευε ασφαλώς, τότε, η κοντινή και πολυάνθρωπη πόλη του Αγρινίου.
Δημιουργός και εμπνευστής του Κέντρου, ήταν ένας σπουδαίος δάσκαλος, ο οποίος μετέπειτα είχε εξαιρετική ανοδική πορεία στην επίσημη της Ψυχολογίας, ο Ναυπάκτιος Κώστας Τσιμπούκης. Δεν είναι της ώρας και ούτε είμαι ο πιο αρμόδιος να επιχειρήσω απογραφή του ενεργητικού του εν λόγω Κέντρου ή να αποτιμήσω την τεράστια ωφέλεια της κοινοτικής βιβλιοθήκης. Θα επιθυμούσα όμως να ειδοποιήσω τους αναγνώστες ότι, η βιβλιοθήκη αυτή σήμερα δεν υπάρχει, τα βιβλία της εξαφανίστηκαν από προσώπου κοινοτικής (ή αν θέλετε δημοτικής) γης (!) και ουδέποτε αναζητήθηκαν ή αποδόθηκαν ευθύνες στους όποιους υπεύθυνους.
Θα ήθελα ακόμα να πω με συγκίνηση ότι, την εποχή εκείνη, μαθητής όντας του Γυμνασίου, διασκεύασα, σκηνοθέτησα και ανέβασα στη σκηνή μαζί με ανήσυχους φίλους και νέους συγχωριανούς μου, το ιστορικό δράμα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Ιούλιος Καίσαρ» και μία ελληνική κωμωδία. Και στις δύο παραστάσεις, που είχαν μεγάλη επιτυχία και μάλιστα κόπηκε και εισιτήριο, κράτησα αντίστοιχα από ένα σημαντικό ρόλο.
Ο Σιμωνίδης είχε διακρίνει με σαφήνεια τη σχέση των δύο τεχνών, δηλαδή της ποίησης και της ζωγραφικής. Κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι χρησιμοποιούν εικόνες για να μεταδώσουν το μήνυμά τους: η μια με το λόγο, (εν αρχή ην ο λόγος) και η άλλη με το χρωστήρα.
Η γλυπτική μιλάει με το καλέμι της, όπως έγραφε ο μεγάλος μας λυρικός Άγγελος Σικελιανός, σ’ ένα δοκίμιό του για τον Χρήστο Καπράλο.
Μου έκανε τότε ζωηρή εντύπωση και μου δημιούργησε απορία, πώς ένα κεφαλοχώρι όπως το Παναιτώλιο που φαινόταν απόμακρα «καμπίσιο και αντιπνευματικό» είχε αναδείξει (γεννώντας, ανατρέφοντας ή εμπνέοντας) τόσους σημαντικούς σύγχρονους λυρικούς, χωρίς να έχει καμιά απολύτως παράδοση. προσωπικά, χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί αυτή η παράδοση φαίνεται στο χώρο των εικαστικών να είναι παλιότερη από τη λυρική παράδοση, αφού αρχίζει στο τέλος της δεκαετίας του ’30, με πατριάρχη τον Χρήστο Καπράλο και συνεχίζεται επάξια με τους εικαστικούς οι οποίοι περιλαμβάνονται στο φρεσκοτυπωμένο λεύκωμα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Θεστιέων.
Αυτή την εικαστική παράδοση φαίνεται να διέκρινε η ματιά του Δημάρχου Θεστιέων, ο οποίος οραματίστηκε την πραγματοποίηση ενός λευκώματος στο οποίο θα συγκεντρώνονταν οι Θεστιείς εικαστικοί με ένα μέρος αντιπροσωπευτικό του έργου τους.
Το όραμα του Τραπεζιώτη υλοποίησε με τον καλύτερο τρόπο η φιλόλογος Γεωργία Λαϊνά – Καψαλά, Πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου. Την έκδοση, όπως πληροφορούμαστε από τον πρόλογό της, ανέλαβαν και έφεραν εις πέρας τα μέλη του Πνευματικού Κέντρου Άννα Ψάρρη – Σιαδήμα και Γιούλα Ράπτη – Σελιμά, τα δε ελληνικά κείμενα μετέφρασε στην Αγγλική γλώσσα ο Βασίλης Μανδέλος.
Στο μικρό (44 σελίδων, χωρίς αρίθμηση) αλλά εξαιρετικό λεύκωμα παρουσιάζονται εννέα εικαστικοί (γλύπτες και ζωγράφοι) οι οποίοι είναι κατά σειρά, οι Χρήστος Καπράλος, Βασίλης Παπασάϊκας, Γιώργος Πιστικός, Ιωάννα Σχισμένου, Ελευθερία Καμαριάρη – Καψάλη, Ευγενία Καπράλου, Κατερίνα Παπαχρήστου, Τίνα Μανδέλου – Τσαμπόκα και Απόστολος Χαντζαράς.
Ο αριθμός των δημιουργών όπως και η ποιότητα των έργων εντυπωσιάζουν αν ληφθεί υπόψη η μικρή έκταση και ιδίως ο πληθυσμός του νεοσύστατου Δήμου Θεστιέων. Εντυπωσιακή είναι επίσης η παραγωγικότητα και η ποικιλία των τεχνοτροπιών και αναζητήσεών τους. Αξιοσημείωτα ακόμα τα υλικά και οι τεχνικές των καλλιτεχνών.
Εύκολα περνάει ο θεατής – αναγνώστης από τον ορείχαλκο, τον πηλό, τον πωρόλιθο, το μολύβι και τον χαλκό του Καπράλου, στον ορείχαλκο και στους γνωστούς επιζωγραφισμένους γύψινους όγκους του Βασίλη Παπασάικα κι από εκεί στο υποταγμένο στη βούληση του καλλιτέχνη ξύλο, τις πέτρες και τα μεικτά υλικά του Γιώργου Πιστικού, κατασταλάζοντας στο μουσαμά, το χαρτί και το ξύλο των ταλαντούχων ζωγράφων οι οποίοι χρησιμοποιούν τα δικά τους υλικά (λάδια, υδατοχρώματα, ακρυλικά, τέμπερες, κάρβουνα). Εντυπωσιακά και ελπιδοφόρα είναι ακόμα τα βιογραφικά των παραπάνω δημιουργών.
Όπως πληροφορούμαστε από τον πρόλογο, η επιλογή των καλλιτεχνών έγινε με βάση αντικειμενικά κριτήρια, ήτοι την καταγωγή και μια τουλάχιστον έκθεση έργων σε δημόσιο χώρο. Έτσι, αναγκαστικά έμειναν απέξω εικαστικοί που δεν εκπληρούσαν τους δύο παραπάνω όρους. Θέλω να πω μ’ αυτό ότι ο πραγματικός αριθμός των εικαστικών είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που βλέπουμε στο λεύκωμα.
Σε ό,τι με αφορά, γνωρίζω κάμποσους ζωγράφους Παναιτωλιώτες οι οποίοι δρουν εν οίκω και όχι εν δήμω, δηλαδή ζωγραφίζουν για το μεράκι τους με αξιόλογα επιτεύγματα, χωρίς να επιδιώκουν (ή απλώς δεν έτυχε) να εκτεθούν στην ευρύτερη δημόσια κρίση.
Θα πρέπει βεβαίως ο Δήμος, να λάβει υπόψη του τις περιπτώσεις αυτές, να τις επισημάνει, να προβεί στην καταγραφή τους και εν ευθέτω χρόνω να δώσει την ευκαιρία και σ’ αυτούς τους εικαστικούς να προβάλλουν το έργο τους.
Αποτελεί εδραία πεποίθησή μου ότι ο τόπος μας σήμερα είναι ένα μεγάλο εργαστήρι από ανεξάρτητους σημαντικούς εικαστικούς οι οποίοι συνεχίζουν τη λαμπρή παράδοση και τιμούν με το έργο τους τη μικρή γενέτειρα και βεβαίως το νομό μας στον οποίο παρατηρείται σήμερα παρά τα επιφαινόμενα μια εντυπωσιακή πολιτιστική έκρηξη που κάπου έχω ονομάσει κοσμογονία. Ορθή λοιπόν η έκδοση του καλαίσθητου τυπογραφικά λευκώματος και επαινετή η όλη προσπάθεια η οποία εκτός του ότι συντελεί στην εμπέδωση ενός κοινοτικού αισθήματος, προσδίδει τιμή στους εικαστικούς αλλά και στους εμπνευστές της.
Να υπογραμμίσω τέλος ότι τιμώντας τους πνευματικούς δημιουργούς ενός τόπου, τιμάμε τον ίδιο τον τόπο και τις αξίες του αφού όπως έχει λεχθεί, τίποτα δε γεννιέται από το τίποτε.
Και για να υπάρχει αυτή η σημαντική παράδοση, σημαίνει ότι ο μικρός μας τόπος, έχει τεράστια ψυχικά και πολιτιστικά αποθέματα, τα οποία εκφράζονται και με την τέχνη συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ενός κόσμου ειρηνικότερου και καλύτερου".