Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2009

Αφιέρωμα στην Ελένη Πριοβόλου...

Πάντα επιτυχίες (Ελε)Νίτσα...

Αφιέρωμα στο έργο της Ελένης Πριοβόλου διοργανάνωσε, την Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου στις 8.00 μ.μ στο Αίθριο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αγρινίου «Στέλιος Τσιτσιμελής».
Για την -φίλη- συγγραφέα μίλησαν:
Η συγγραφέας Νανίνα Σακκά, η συγγραφέας - εκπαιδευτικός και Πρόεδρος της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς Σοφία Μαντουβάλου, υπεύθυνη προγραμμάτων εκπαιδευτικής τηλεόρασης και ο Θεατρολόγος Γιώργος Μικέλης.
Η Ελένη Πριοβόλου γεννήθηκε στο Αγγελόκαστρο Μεσολογγίου, είναι πρωτότοκη κόρη του Σωτήρη Πριόβολου. Έχει ακόμη μια αδελφή και ένα αδελφό. Στο Αγγελόκαστρο παρακολούθησε τη βασική εκπαίδευση, ενώ τελείωσε το εξατάξιο Γυμνάσιο στο Αγρίνιο. Στη συνέχεια σπούδασε κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Τα «Χάρτινα πουλιά» είναι το δέκατο τέταρτο βιβλίο που υπογράφει και συγχρόνως το πρώτο μυθιστόρημα για μεγάλους. (ΕΔΩ το συγγραφικό έργο της Ελένης Πριοβόλου).
Ασχολήθηκε πολλά χρόνια με την παιδική και νεανική λογοτεχνία, το παιδικό θέατρο και το παραμύθι.
Επίσης έγραψε το σενάριο της τηλεοπτικής παιδικής σειράς «Η καραβέλα του ουρανού» για την ΕΤ2.
Είναι παντρεμένη με το Βασίλη Βλαχογιώργο και μητέρα δύο παιδιών.


Σάββατο 2 Μαΐου 2009

Tα 150χρονα του Κνουτ Χάμσουν.

του Γιώργου Πισσαλίδη

Με αφορμή την ανακήρυξη του 2009 σε "Έτος Κνουτ Χάμσουν", η Εθνική Τρά­πεζα της Νορβηγίας τύπωσε στις 19 Φεβρουαρίου ένα αργυρό νόμισμα για τα 150 χρόνια από την γέννηση του μεγάλου Νορβη­γού νομπελίστα.
"Το νόμισμα τυπώνεται προς τιμή των έργων του Χάμσουν, τα οποία είχαν μεγάλη επίδραση τόσο στη Νορβηγική, όσο και στην παγκόσμια λογοτε­χνία" δήλωσε ο Λέιφ Βέγκουμ της Νorge Bank (Ε­θνική Τράπεζα της Νορβηγίας).
Το σχέδιο που στολίζει το πίσω μέρος του νομίσματος είναι έργο του 'Ενζo Φίγκερ και συμπεριλαμβάνει την υπο­γραφή του Κνουτ Χάμσουν, την αναπαραγωγή των σημειώσεων του για το διάσημο μυθιστόρημα του "Η Ευλογία της Γης" μαζί με τα χαρακτηριστικά του προσώπου του.
Ο θυρεός της Νορβηγίας που κο­σμεί την μπροστινή πλευρά του νομίσματος έχει σχεδιασθεί από την Ίνγκριντ Α. Ράιζ.
Το αναμνηστικό νόμισμα θα είναι των 200 ΝΟΚ, και θα κυκλοφορήσει σε 40.000 κομμάτια. Η λια­νική τιμή του δίχως αποστολή και πακετάρισμα θα είναι 450 ΝΟΚ, ενώ θα μπορεί να αγορασθεί από το ηλεκτρονικό κατάστημα της τράπεζας στην ηλεκτρονική διεύθυνση Norge Bank
Έτσι έγινε ένα βήμα για την αποκατά­σταση του μεγάλου Νορβηγού συγγραφέα, που υπήρξε πρό­δρομος και ζηλωτής του εθνικοσοσιαλισμού μέχρι το τέλος της ζωής του (1859-1952).
Ήταν μόλις τριάντα χρονών όταν το αριστούργημα του "Η Πείνα" (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Δωρι­κός"), τον έκανε διάσημο.
Πρόκειται για μια μεγά­λη μελέτη του ανθρώπινου υποσυνείδητου, επη­ρεασμένη από το έργο του Νίτσε, του Ντοστογιέφ­σκι και του Στρίνμπεργκ, που κατέγραψε την αποξένωση των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων μέσα α­πό την ζωή ενός ιδιόρρυθμου διανοούμενου.
Το βιβλίο αυτό τον τοποθέτησε στην πρωτοπορία του ευρωπαϊκού νεορομαντισμού που απέρριπτε τον υπέρμετρο νατουραλισμό.
Στα επόμενα του έργα, "Μυστήρια" και "Παν", υπήρχε έντονο το πανθεϊστικό πνεύμα
H "Ευλογία της Γης" (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις "Ι.Κ. Ζαχαρόπου­λος") το 1921 του χάρισε το Νόμπελ.
Σε αυτό υπάρχει μια εξύμνηση του χωρικού που ζει σε αρ­μονία με την γη και τον αιώνιο κύκλο της ζωής. "Η Ευλογία της Γης" αποτελούσε το ιδεώδες του Χάμ­σουν με την κοινωνία νιτσεϊκών υπεράνθρωπων να βασίζεται σε μικρομεσαίες φόρμες και τις αιώ­νιες παραδοσιακές αξίες να περνούν από γενιά σε γενιά κόντρα στην ζωή των μεγαλουπόλεων.
"Η Ευλογία της Γης" υπήρξε ένα πρώιμο δείγμα της φιλοσοφίας του "Αίματος και της Γης" και ο Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ θα το εκθείαζε στο κλασικό βι­βλίο του "Ο Μύθος του 20ου αιώνα", αποκαλώ­ντας το "ένα σύγχρονο έπος της Βόρειας θέλησης στην αιώνια πρωταρχική της μορφή".
Ιδεολογικά ο Χάμσουν απέρριπτε τον υλι­σμό που έβρισκε ότι υπάρχει τόσο στην αμερικά­νικη Δημοκρατία, όσο και στον κομμουνισμό.
Α­πέρριπτε το φυλετικό χάος των Ηνωμένων Πολι­τειών και πίστευε στην επαναπατρισμό των μαύ­ρων στην Αφρική και των Εβραίων εκτός Ευρώ­πης.
Ο Χάμσουν επισκεπτόταν πολλές φορές την εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία και θα παραλάμβα­νε το βραβείο Γκαίτε, αλλά θα αρνιόταν το χρημα­τικό ποσό που το συνόδευε, ως κίνηση συμπαρά­στασης στην οικονομική αναδόμηση της χώρας.
Το 1940, όταν η Γερμανία κατέλαβε την Νορβηγία, ο Χάμσουν θα έκανε μία έκκληση "Νορβηγοί ρίξ­τε όπλα σας και πηγαίνετε σπίτι. Οι Γερμανοί πο­λεμούν για όλους εμάς και γκρεμίζουν την τυραν­νία της Αγγλίας που στέκεται από πάνω μας".
Στις 26 Ιουνίου 1943 θα συνα­ντούσε επιτέλους το μεγάλο του είδωλο.
Η τελευταία φράση του προς ένα υπα­σπιστή ήταν: "Πες στον Αδόλφο Χίτλερ: Πιστεύου­με σε σένα".
Στον επικήδειο για τον "τελευταίο των Καισάρων" θα τον αποκαλούσε" μαχητή του αν­θρώπινου γένους και προφήτη του Ευαγγελίου ό­λων των Εθνών".
Όλα αυτά του κόστισαν την δίκη για εθνική προ­δοσία και την λήθη της αποναζιστικοποίησης των τελευταίων 50 χρόνων.

Παρασκευή 1 Μαΐου 2009

Έγραψε «Εβραίοι», αλλά εννοούσε «τραπεζίτες»!

Οι άνθρωποι δεν έχουν τον Θεό τους. Αντι­στάσεως μη υπαρχούσης... πάνε να διαστρε­βλώσουν και την Ελληνική Ποίηση.
Ο αριστερός σκηνοθέτης Τάσος Ψαρράς, το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου βγήκε στο «Ρημέϊκ» της ΕΤ-1 να μιλήσει για το σήριαλ «Κα­ρυωτάκης» που σκηνοθετεί ο ίδιος και προβάλ­λεται από την ΕΤ-1.
Κάποια στιγμή τόλμησε να διαβάσει το περίφημο ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη «Εις το Άγαλμα της Ελευθερίας», που δικαίως οι Εβραίοι θεω­ρούν Αντισημιτικό.
Απήγγειλε τους εξής στίχους του Καρυ­ωτάκη, μεσημέρι Μεγάλου Σαββάτου από την Κρατική Τηλεόραση:
«... Λευτεριά- λευτεριά, θα σ' αγοράσουν
έμποροι και κονσόρτσια κι Εβραίοι
είναι πολλά του αιώνα μας τα χρέη
πολλές οι αμαρτίες που θα διαβάσουν οι γενιές
όταν σε παρομοιάσουν με το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέη»...
Ο Ψαρ­ράς σταμάτησε την απαγγελία του αντι­σημιτικού ποιήματος του μεγάλου Καρυωτάκη και είπε:
«Τώρα, για να μην πα­ρεξηγηθεί κανείς όταν ο Καρυωτάκης λέει «Ε­βραίοι», εννοεί τους τραπεζίτες, αλλά τον βοη­θάει η ομοιοκαταληξία και βάζει «Εβραίοι»»!!..
Ζητείται επειγόντως ψυχίατρος....

Κυριακή 26 Απριλίου 2009

Η.Π.Α. : Ο Ελληνισμός μέχρι την εποχή Ομπάμα!

Την Τρίτη 28 Απριλίου 2009 στις 20:00΄ στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, θα παρουσιαστεί το νέο βιβλίο του Ντένη Δημητρέα,
"US Hellenism in the Obama era".
Το βιβλίο παρακολουθεί συνοπτικά την διαδρομή και την παρουσία του Ελληνισμού στην Αμερική μέχρι σήμερα.
Είναι γραμμένο τόσο στην Ελληνική όσο και στην Αγγλική γλώσσα ως δώρο για τους Έλληνες δεύτερης και τρίτης γενιάς, καθώς ο συγγραφέας θεωρεί πολύ σημαντική τη διατήρηση της Ελληνικής γλώσσας για τους Έλληνες της Αμερικής.
Ο Ντένης Δημητρέας σπούδασε Επικοινωνιακές τέχνες στην Σχολή Σταυράκου στην Αθήνα και στο Columbia College του Σικάγο.
Είναι ευρύτερα γνωστός ως δημιουργός του γνωστού κλαμπ "Deni's Den" στο Σικάγο. Πλέον ζει στην Ελλάδα και ασχολείται κυρίως με τη συγγραφή.
Για το βιβλίο μιλούν οι:
Παυλίνα Νάσιουτζικ (Συγγραφέας),
Δημήτρης Καπράνος (δημοσιογράφος),
Ντένης Δημητρέας.
Θα ακολουθήσει μουσικό πρόγραμμα με τη συμμετοχή του συνθέτη Μιχάλη Τερζή (πιάνο) και του Ντένη Δημητρέα (φωνή).

Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2008

Ζιγκ-Ζαγκ....σε σχολικές βιβλιοθήκες...

1) Το γεγονός...
(Αποσπάσματα του βιβλίου της Έσης Σωτηροπούλου "Ζιγκ-Ζαγκ στις Νεραντζιές".
Εκτός από τις "εκπαιδευτικότατες φράσεις" "(γαμώ, μαλάκα, χέσε μας κλπ)", μαθαίνουμε ότι "ο πυρετός φτιάχνει την καλύτερη μαστούρα", ότι "το πιο άγριο σέξ γίνεται μέσα στο χειρουργείο" και ότι ο ήρωας του βιβλίου "μια φορά μέσα στην εντατική είχε δει ένα δικέφαλο πέος"!
Σε τι ηλικίες είπαμε απευθύνεται;)

2) Το γεγονός...

Εκδηλώσεις Γραφείου Τύπου Ουάσιγκτον29.9-1.10.2007
- Παρουσιάσεις του βραβευμένου βιβλίου "Ζιγκ-ζαγκ στις νερατζιές" της Έρσης Σωτηροπούλου.
Σειρά εκδηλώσεων για την παρουσίαση στην αμερικανική πρωτεύουσα της αμερικανικής έκδοσης του βραβευμένου μυθιστορήματος της Έρσης Σωτηροπούλου «Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές» από τον εκδοτικό οίκο Interlink Books διοργανώθηκαν από το Γραφείο Τύπου & Επικοινωνίας της Ουάσιγκτον.
Το μυθιστόρημα της Έρσης Σωτηροπούλου «Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές» είναι το πρώτο μυθιστόρημα της Ελληνίδας συγγραφέως που εκδίδεται στα αγγλικά.
Είχε αποσπάσει εξαιρετικά θετικές κριτικές όταν δημοσιεύτηκε στην Ελλάδα, όπου βραβεύθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος και με το Βραβείο Κριτικών του περιοδικού «Διαβάζω».
Πολύ θετικές κριτικές συνοδεύουν τις μεταφράσεις του βιβλίου σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες και τώρα στα αγγλικά, ενώ ο μεταφραστής του βιβλίου στα αγγλικά Peter Green είναι ο γνωστός ελληνιστής ιστορικός και συγγραφέας και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τέξας στην πόλη Όστιν και του Πανεπιστημίου της Άιοβα.
Ο Πρέσβης Αλέξανδρος Μαλλιάς καλωσόρισε το κοινό στην εκδήλωση στην Πρεσβεία, όπου κείμενο για το βιβλίο της συγγραφέως Κέι Τσιτσέλη διάβασε η Σύμβουλος Πολιτιστικών Υποθέσεων Ζωή Κοσμίδου.
Την κ. Σωτηροπούλου παρουσίασε ο Σύμβουλος Τύπου Γ. Χουλιάρας, ο οποίος διηύθυνε και τη συζήτηση στις τρεις εκδηλώσεις.
Η συζήτηση που ακολούθησε την ανάγνωση από τη συγγραφέα αποσπασμάτων του βιβλίου της, επικεντρώθηκε τόσο σε θέματα που άπτονται άμεσα της συγγραφής του βιβλίου, όσο και σε ζητήματα προβολής της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας και γενικότερα της πολιτιστικής παρουσίας της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες.

span style="color:#000000;">Η είδηση...
Στο Μονομελές Πρωτοδικείο της Αθήνας συζητήθηκε αίτηση που κατέθεσε η συγγραφέας Έφη Σωτηροπούλου, ζητώντας να ανακληθεί η απόφαση για την απόσυρση του βιβλίου της «Ζιγκ-Ζαγκ στις Νεραντζιές», από τις σχολικές βιβλιοθήκες.Η συγγραφέας χαρακτηρίζει την απόφαση ως όνειδος για την ελληνική Δικαιοσύνη και υποστηρίζει ότι είναι αντισυνταγματική, βάλλει ευθέως κατά της πνευματικής δημιουργίας και της ελευθερίας της έκφρασης, τη διασύρει και προσβάλλει βάναυσα την προσωπικότητά της.
Η απόφαση χαρακτηρίζει το βιβλίο ως άσεμνο και πορνογραφικό και ότι προσβάλλει με τις ακατονόμαστες φράσεις που περιέχει, την ηθική της ελληνικής κοινωνίας και με τη λεκτική ωμότητά του συμβάλλει στη διάδοση εκφυλιστικών φαινομένων.Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Σωτήρης Χατζηγάκης, είχε διατάξει αμέσως μετά το σάλο που δημιουργήθηκε από την απόφαση για απόσυρση του βιβλίου, πειθαρχική έρευνα σε βάρος του προέδρου του Δικαστηρίου που εξέδωσε την απόφαση.Το Δικαστήριο επιφυλάχθηκε για την απόφασή του.

Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2008

"ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΑ και άλλα θέματα" του Κων. Ι. Νικολακόπουλου

Ο συμπατριώτης μας συνταξιούχος φιλόλογος καθηγητής -άριστος συμπολίτης και παιδαγωγός- κ. Κωνσταντίνος I. Νικολακόπουλος έγραψε και εξέδωσε πρόσφατα το νέο του βιβλίο με τίτλο "ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΑ και άλλα θέματα".
Το πόνημα του διαπρεπούς συγχωριανού μας τυπώθηκε από τις εκδόσεις "ΠΑΣΧΕΝΤΗ" και πωλείται στα βιβλιοπωλεία του Αγρινίου.
Στο εισαγωγικό του σημείωμα σκιαγραφεί τον εαυτό του:
"Γεννήθηκα στο Παναιτώλιο Τριχωνίδας του Νομού Αιτωλοακαρνανίας την 14ην Νοεμβρίου του 1930.
Φοίτησα στο Α΄Δημοτικό Σχολείο Παναιτωλίου, από το οποίο πήρα το ενδεικτικό της τετάρτης τάξεως.
Αμέσως μετά έκαμα τις γυμνασιακές μου σπουδές στο οκτατάξιο Γυμνάσιο Αρρένων Αγρινίου.
Στη συνέχεια φοίτησα στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία πήρα το πτυχίο της Κλασικής Φιλολογίας.
Ως καθηγητής υπηρέτησα ένα χρόνο στο Γυμνάσιο Γαβαλούς, δύο χρόνια στο Γυμνάσιο Παναιτωλίου και τα υπόλοιπα 32 χρόνια στο Ενιαίο Γυμνάσιο θηλέων Αγρινίου και στο 4ο Λύκειο Αγρινίου.
Δημοσίευσα διάφορες μελέτες και κριτικές λογοτεχνικών έργων σε τοπικές εφημερίδες και περιοδικά."

Πέμπτη 7 Αυγούστου 2008

Αλεξάντερ Σολζενίτσιν : Εις μνήμην....

Ο εκλιπών νομπελίστας συγγραφεύς και αγωνιστής της ελευθερίας Αλεξάντερ Σολζενίτσιν ήταν αγαπημένος της Δύσεως κάποτε, αλλά πλέον... «ντεμοντέ».
Οι προοδευτικοφιλελεύθεροι είχαν βλέπετε από καιρό αντιληφθεί ότι ο μεγάλος αυτός αγωνιστής της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δεν ήταν αντικομμουνιστής από... χόμπυ και δυτικολαγνεία, αλλά πραγματικά ελεύθερος, ενώ είχε και δύο μεγάλα «ελαττώματα», ήταν, και παρέμεινε, χριστιανός και θερμός πατριώτης.
Ιδιότητες οι οποίες επί «υπαρκτού σοσιαλισμού» μπορεί να του συγχωρούνταν από την Δύση, αλλά σήμερα όχι. Ποιό «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» λοιπόν...
Αυτά για τους δυτικούς μας "φίλους". Το ΚΚΕ και το επίσημο οργανό του δακρύζουν ξετσίπωτα -σήμερα- προφανώς για τα κεφάλαια της οικονομικής βοήθειας που έχασαν και τον "καταριούνται" για την πτώση του "σοσιαλισμού". Οι σοβιετόπληκτοι, τα ορφανά του Στάλιν, ξεσπαθώνουν κατηγορώντας τον για το "αμάρτημα" του... αντικομμουνισμού(φοβερή επινόηση αυτή) Μας άφησε στα 89 ο Σολζενίτσιν. Πρόλαβε. Αν ζούσε λίγο ακόμη, μέχρι και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητος θα τον δίκαζαν.....

"Από τα σοβιετικά στρατόπεδα στις ρωσικές τιμές.

Ο θάνατος του Ρώσου συγγραφέα Αλεξάντερ Σολζενίτσιν (βραβείο Νόμπελ 1970) από καρδιακή προσβολή, ένα τέταρτο πριν από τα μεσάνυχτα της Κυριακής, σε ηλικία 89 ετών, επαναφέρει στο προσκήνιο τις πιο σκοτεινές σελίδες της Νεότερης Ευρωπαϊκής Ιστορίας.
Ο συγγραφέας, που κατέγραψε από πρώτο χέρι και γνωστοποίησε σε όλο τον κόσμο την κτηνωδία των σοβιετικών γκουλάγκ και της σταλινικής τρομοκρατίας, πέθανε στην ντάτσα του κοντά στη Μόσχα. Η κηδεία του θα γίνει αύριο στο Μοναστήρι του Ντονσκόι, ενώ θα ταφεί σε μέρος που είχε ο ίδιος επιλέξει στο κοιμητήριο Ντοσκόγε.
Η είδηση του θανάτου του ανακοινώθηκε από τον γιο του Γερμολάι, ενώ η σύντροφος της ζωής του, Νατάλια, αρκέστηκε να πει:
«Ο σύζυγος μου, που υπέφερε μαζί με εκατομμύρια Ρώσους πολίτες στα σοβιετικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, πέθανε όπως ακριβώς επιθυμούσε. Καλοκαίρι στο σπίτι του. Θα έλεγα ότι ο Αλεξάντερ Ισάγεβιτς έζησε μια δύσκολη αλλά ευτυχισμένη ζωή».
Κορυφαίο έργο του Σολζενίτσιν θεωρείται το «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» (εκδ. «Πάπυρος»). Πρόκειται για το χρονικό των στρατοπέδων συγκέντρωσης, μια απέραντη τοιχογραφία των φυλακών και στρατοπέδων της Σοβιετικής Ενωσης από το 1918 μέχρι και το 1956, επικεντρωμένο στην περίοδο της σταλινικής κυριαρχίας.
Δεν αρκέστηκε στην προσωπική του εμπειρία. Κατάφερε να συγκεντρώσει τις μαρτυρίες 227 πρώην κρατουμένων για να συνθέσει ένα επικό έργο, μνημείο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπου η περιγραφή της αβάσταχτης σκληρότητας των στρατοπέδων συνδυάζεται με σκοτεινό χιούμορ, ενώ τα αυτοβιογραφικά κεφάλαια εναλλάσσονται με ιστορικά γεγονότα για να σκιαγραφήσουν την τραγική μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων.
Το βιβλίο μοιραία αποτέλεσε όπλο της Δύσης στην ιδεολογική της αντιπαράθεση με τη Σοβιετική Ένωση στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, ενώ εντός των σοβιετικών συνόρων χαρακτηριζόταν ως έργο «φτηνής αντικομουνιστικής προπαγάνδας».
Ο Αλεξάντερ Σολζενίτσιν γεννήθηκε στις 11 Δεκέμβρη του 1918 στο Κισλοβόντσκ του Καυκάσου. Σπούδασε μαθηματικά, ρωσική λογοτεχνία, φιλοσοφία και Ιστορία στα Πανεπιστήμια Ρόστοφ και Μόσχας.Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, κατατάχτηκε ως αξιωματικός Πυροβολικού στον Κόκκινο Στρατό, πολέμησε και παρασημοφορήθηκε.
Τον Φεβρουάριο του 1945 στην Ανατολική Πρωσία, η στρατιωτική μυστική υπηρεσία συνέλαβε τον λογαχό Σολζενίτσιν, επειδή στην αλληλογραφία του από το γερμανικό μέτωπο κακολογούσε τον Ιωσήφ Στάλιν -σε γράμμα προς τον φίλο του Ν. Ντ. Ουτκέβιτς κατέκρινε τους χειρισμούς του στον πόλεμο και τον αποκάλεσε «μουστακαλή», «εξουσιαστή» και «αφεντικό».
Ο Σολζενίτσιν κατηγορήθηκε για αντισοβιετική προπαγάνδα και καταδικάστηκε σε 8 χρόνια καταναγκαστικής εργασίας σε στρατόπεδο, προτού εξοριστεί στο Καζακστάν.Το 1953, ενώ βρισκόταν εκεί εξόριστος, οι γιατροί διέγνωσαν καρκίνο στο στομάχι. Όταν πλησίαζε στον θάνατο εστάλη σε νοσοκομείο της Τασκένδης για θεραπεία.
Η περιπέτεια της υγείας του μεταφέρθηκε στο βιβλίο του «Πτέρυγα καρκινοπαθών». Στην πρώτη δεκαετία της εξορίας του απαρνήθηκε τον μαρξισμό και ανέπτυξε τις φιλοσοφικές και ορθόδοξες θρησκευτικές απόψεις, που κυριάρχησαν στην υπόλοιπη ζωή του.
Στην εξορία έγραψε και τη νουβέλα «Μια μέρα στη ζωή του Ιβάν Ντενίσοβιτς», βιβλίο που τον έκανε παγκοσμίως γνωστό, μια ωμή ρεαλιστική αφήγηση για τον τρόπο λειτουργίας των σοβιετικών στρατοπέδων εργασίας. Το βιβλίο, φυσικά, απαγορεύτηκε. Δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1962 όταν τη διακυβέρνηση της Σοβιετικής Ένωσης είχε αναλάβει ο Νικίτα Χρουστσόφ.
Το κυνήγι του Σολζενίτσιν συνεχίστηκε με μεγαλύτερη ένταση μετά την απομάκρυνση του Χρουστσόφ. Τα βιβλία του αφανίστηκαν, ενώ το 1965 η ΚGΒ κατάσχεσε αρκετά χειρόγραφα του. Ανάμεσα τους βρισκόταν και ο συγκλονιστικός «Πρώτος Κύκλος», μυθιστόρημα που περικλείει μέσα σε τρεις μέρες δράσης όλο τον σταλινικό παραλογισμό.
Παρά τις συνεχείς διώξεις, ο συγγραφέας, κορυφαίος εκπρόσωπος του σύγχρονου ρεαλισμού (πολλοί τον συγκρίνουν με τους γίγαντες της ρωσικής λογοτεχνίας Τολστόι, Ντοστογέφσκι, Τσέχοφ), δεν έχασε το κουράγιο του. Αντιθέτως, ξεκίνησε να γράφει με μεγαλύτερη ορμή το πιο ανατρεπτικό από τα έργα του, το επικό «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ».
Η διάκριση με το Νόμπελ, το 1970, αναστάτωσε τη ζωή του και προδιέγραψε τη φυγή του από τη Σοβιετική Ένωση. Ο σοβιετικός Τύπος υποδέχτηκε το βραβείο ως ενορχηστρωμένη αντισοβιετική προπαγάνδα. Ο Σολζενίτσιν δεν πήγε στη Στοκχόλμη για να το παραλάβει, επειδή φοβόταν ότι δεν θα του επιτρεπόταν η επιστροφή στη Σοβιετική Ένωση.
Η εναλλακτική πρόταση να το παραλάβει σε ειδική τελετή στη σουηδική πρεσβεία στη Μόσχα απορρίφθηκε. Η σουηδική κυβέρνηση δεν ήθελε να καταστρέψει τις σχέσεις της με την τότε υπερδύναμη.Τελικά παρέλαβε το Νόμπελ τέσσερα χρόνια μετά, ενώ βρισκόταν εξόριστος στη Δύση. Διότι, όταν τον Φεβρουάριο του '74 οι Αρχές τον συνέλαβαν, του ανακοίνωσαν ότι δεν έχει πια τη σοβιετική υπηκοότητα και του έδειξαν τον δρόμο της εξόδου από τη χώρα.
Έζησε πολλά χρόνια στο Βέρμοντ των ΗΠΑ με τη δεύτερη σύζυγο του και τους τρεις γιους του, όπου και ολοκλήρωσε το «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ».
Στη Ρωσία επέστρεψε οριστικά στις 27 Μαΐου του 1994. Κατευθύνθηκε αμέσως στη Σιβηρία. Έσκυψε να αγγίξει το χώμα, σαν ύστατη πράξη σεβασμού στη μνήμη των χιλιάδων θυμάτων. Τους επόμενους δύο μήνες ταξίδεψε ασταμάτητα για να δει τη χώρα που είχε αφήσει πίσω του μια εικοσαετία.

Χριστιανός και ηθικολόγος.

Υπήρξε δημιουργικός μέχρι το τέλος της ζωής του και με κάθε ευκαιρία έκανε δηλώσεις για την πολιτική πραγματικότητα.
Το 2003 με την έκδοση του δίτομου έργου του «200 χρόνια μαζί» (1795-1995) ανακίνησε το «εβραϊκό ζήτημα» στη Ρωσία προκαλώντας πολεμικές και την κατηγορία του αντισημίτη. Είχε επίσης χαρακτηρίσει τη διακυβέρνηση του Γκορμπατσόφ «αφελή και ανεύθυνη», ενώ επίρριπτε ευθύνες στον Γέλτσιν για την κατάρρευση της Ρωσίας.
Επικριτικός ήταν και απέναντι στη Δύση και ειδικότερα στο ΝΑΤΟ που προσπαθούσε, σύμφωνα με την άποψη του, να ελέγξει και να υποτάξει τη Ρωσία.
Η άποψη του για τη Ρωσία μετά την κομμουνισμό δεν ήταν αισιόδοξη.
«Ποτέ δεν αμφέβαλα ότι ο κομμουνισμός ήταν καταδικασμένος να καταρρεύσει αλλά πάντα φοβόμουν με ποιο τρόπο και ποιο τίμημα η Ρωσία θα έβγαινε από αυτήν την περιπέτεια. Η Ρωσία πορεύεται περιπλανώμενη αναζητώντας τον εαυτό της».
Μέσα στα χρόνια οι δεσμοί του με το χριστιανισμό γίνονταν στενότεροι «Για μένα η πίστη είναι το θεμέλιο και το στήριγμα της ζωής», έλεγε σε συνέντευξη στο γερμανικό περιοδικό Spiegel ενώ συνήθιζε να εκφράζει αιρετικές απόψεις για την παρακμή του Δυτικού Πολιτισμού.
«Ήρθε η στιγμή στη Δύση να προασπίσουμε όχι τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο τις ανθρώπινες υποχρεώσεις. Έχουμε εκχωρήσει στην ολέθρια και ανεύθυνη ελευθερία απεριόριστο χώρο. Η κοινωνία μοιάζει να έχει ελάχιστες άμυνες απέναντι στην άβυσσο της ανθρώπινης παρακμής, όπως είναι για παράδειγμα η κατάχρηση της ελευθερίας, η ηθική βία απέναντι στους νέους ανθρώπους με κινηματογραφικές ταινίες γεμάτες πορνογραφικές εικόνες, έγκλημα και τρόμο».

Τετάρτη 6 Αυγούστου 2008

Παναιτώλιο: Τιμή στην Κων/λα Σχισμένου-Λειβαδίτη

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 10 Ιουνίου στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του δήμου Θεστιέων εκδήλωση προς τιμή τριών συμπολιτών πνευματικών δημιουργών, συγγραφέων πατριδοτοπικών συγγραμμάτων της περιοχής Θεστιέων.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με τις προσφωνήσεις του προέδρου της Εταιρείας κ. Φουντούλη και του δημάρχου Θεστιέων κ. Τραπεζιώτη.
Τους δημιουργούς και τα έργα τους, παρουσίασαν:
το βιβλίο του Αβωρανίτη κ. Βαγγέλη Βλάχου: "Στα χνάρια μιας πορείας", ο Φιλόλογος καθηγητής κ. Αθανάσιος Σαρδέλης,
το βιβλίο του Καινουργιώτη κ. Φώτη Παπασαλούρου: "Ο Βλοχός μας", ο καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Αθανάσιος Παλιούρας,
το ανέκδοτο έργο της Παναιτωλιώτισσας κ. Κων/λας Σχισμένου -Λειβαδίτη, ο δάσκαλος κ. Βαλμάς Ευάγγελος.
Το συντονισμό και την παρουσίαση των εισηγητών και των συγγραφέων έκανε ο Αντιπρόεδρος της Εταιρείας κ Κατσιμπίνης.
Η εκδήλωση έκλεισε με την απονομή τιμητικών αναμνηστικών πλακετών στους συγγραφείς - δημιουργούς.

Δευτέρα 7 Ιουλίου 2008

«ΘΕΣΤΙΕΙΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΙ» Λεύκωμα

Μια δίγλωσση έκδοση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Θεστιέων, τον Σεπτέμβριος του 2006 του Δημήτρη Πιστικού.
"Το έτος 1997, έκαμα στη μνήμη του πατέρα μου, μια ανθολογία ποίησης πέντε Παναιτωλιωτών δημιουργών. Το έργο κυκλοφόρησε σ’ ένα φροντισμένο τόμο 224 σελίδων από τις εκδόσεις «Δωδώνη», είχε τίτλο «Ζωγραφία Λαλούσα», υπότιτλο «Μικρή ανθολογία Παναιτωλιωτών δημιουργών» και ήταν διακοσμημένη με φωτογραφίες έργων του μεγάλου μας γλύπτη και συγχωριανού Χρήστου Καπράλου.
Ο τίτλος της ανθολογίας είναι δανεισμένος από τη σχετική ρήση του Σιμωνίδη για την ποίηση, την οποία ορίζει ως «ζωγραφία λαλούσα», δηλαδή ζωγραφιά που μιλάει.
Η ανθολογία αυτή παρουσιάστηκε, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Κοινοτικού Καταστήματος Παναιτωλίου, από ανθρώπους των γραμμάτων μας, σε μια σεμνή εκδήλωση, όπως αρμόζει στα πνευματικά πράγματα.
Ένας από τους παρουσιαστές, ήταν ο σημερινός Δήμαρχος Δημήτρης Τραπεζιώτης, τότε Πρόεδρος του Συλλόγου Παναιτωλιωτών Αθήνας και Πειραιά.
Η αίθουσα εκδηλώσεων του Κοινοτικού Καταστήματος Παναιτωλίου, έχει την ιστορία της αφού εδώ, τη λίθινη εποχή της δεκαετίας του Εξήντα, λειτούργησε Πολιτιστικό και Επιμορφωτικό Κέντρο, το οποίο διέθετε πλούσια δανειστική βιβλιοθήκη και στο οποίο έγιναν πλείστες εκδηλώσεις μορφωτικού και πολιτιστικού χαρακτήρα που θα τις ζήλευε ασφαλώς, τότε, η κοντινή και πολυάνθρωπη πόλη του Αγρινίου.
Δημιουργός και εμπνευστής του Κέντρου, ήταν ένας σπουδαίος δάσκαλος, ο οποίος μετέπειτα είχε εξαιρετική ανοδική πορεία στην επίσημη της Ψυχολογίας, ο Ναυπάκτιος Κώστας Τσιμπούκης. Δεν είναι της ώρας και ούτε είμαι ο πιο αρμόδιος να επιχειρήσω απογραφή του ενεργητικού του εν λόγω Κέντρου ή να αποτιμήσω την τεράστια ωφέλεια της κοινοτικής βιβλιοθήκης. Θα επιθυμούσα όμως να ειδοποιήσω τους αναγνώστες ότι, η βιβλιοθήκη αυτή σήμερα δεν υπάρχει, τα βιβλία της εξαφανίστηκαν από προσώπου κοινοτικής (ή αν θέλετε δημοτικής) γης (!) και ουδέποτε αναζητήθηκαν ή αποδόθηκαν ευθύνες στους όποιους υπεύθυνους.
Θα ήθελα ακόμα να πω με συγκίνηση ότι, την εποχή εκείνη, μαθητής όντας του Γυμνασίου, διασκεύασα, σκηνοθέτησα και ανέβασα στη σκηνή μαζί με ανήσυχους φίλους και νέους συγχωριανούς μου, το ιστορικό δράμα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Ιούλιος Καίσαρ» και μία ελληνική κωμωδία. Και στις δύο παραστάσεις, που είχαν μεγάλη επιτυχία και μάλιστα κόπηκε και εισιτήριο, κράτησα αντίστοιχα από ένα σημαντικό ρόλο.
Ο Σιμωνίδης είχε διακρίνει με σαφήνεια τη σχέση των δύο τεχνών, δηλαδή της ποίησης και της ζωγραφικής. Κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι χρησιμοποιούν εικόνες για να μεταδώσουν το μήνυμά τους: η μια με το λόγο, (εν αρχή ην ο λόγος) και η άλλη με το χρωστήρα.
Η γλυπτική μιλάει με το καλέμι της, όπως έγραφε ο μεγάλος μας λυρικός Άγγελος Σικελιανός, σ’ ένα δοκίμιό του για τον Χρήστο Καπράλο.
Μου έκανε τότε ζωηρή εντύπωση και μου δημιούργησε απορία, πώς ένα κεφαλοχώρι όπως το Παναιτώλιο που φαινόταν απόμακρα «καμπίσιο και αντιπνευματικό» είχε αναδείξει (γεννώντας, ανατρέφοντας ή εμπνέοντας) τόσους σημαντικούς σύγχρονους λυρικούς, χωρίς να έχει καμιά απολύτως παράδοση. προσωπικά, χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί αυτή η παράδοση φαίνεται στο χώρο των εικαστικών να είναι παλιότερη από τη λυρική παράδοση, αφού αρχίζει στο τέλος της δεκαετίας του ’30, με πατριάρχη τον Χρήστο Καπράλο και συνεχίζεται επάξια με τους εικαστικούς οι οποίοι περιλαμβάνονται στο φρεσκοτυπωμένο λεύκωμα του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Θεστιέων.
Αυτή την εικαστική παράδοση φαίνεται να διέκρινε η ματιά του Δημάρχου Θεστιέων, ο οποίος οραματίστηκε την πραγματοποίηση ενός λευκώματος στο οποίο θα συγκεντρώνονταν οι Θεστιείς εικαστικοί με ένα μέρος αντιπροσωπευτικό του έργου τους.
Το όραμα του Τραπεζιώτη υλοποίησε με τον καλύτερο τρόπο η φιλόλογος Γεωργία Λαϊνά – Καψαλά, Πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου. Την έκδοση, όπως πληροφορούμαστε από τον πρόλογό της, ανέλαβαν και έφεραν εις πέρας τα μέλη του Πνευματικού Κέντρου Άννα Ψάρρη – Σιαδήμα και Γιούλα Ράπτη – Σελιμά, τα δε ελληνικά κείμενα μετέφρασε στην Αγγλική γλώσσα ο Βασίλης Μανδέλος.
Στο μικρό (44 σελίδων, χωρίς αρίθμηση) αλλά εξαιρετικό λεύκωμα παρουσιάζονται εννέα εικαστικοί (γλύπτες και ζωγράφοι) οι οποίοι είναι κατά σειρά, οι Χρήστος Καπράλος, Βασίλης Παπασάϊκας, Γιώργος Πιστικός, Ιωάννα Σχισμένου, Ελευθερία Καμαριάρη – Καψάλη, Ευγενία Καπράλου, Κατερίνα Παπαχρήστου, Τίνα Μανδέλου – Τσαμπόκα και Απόστολος Χαντζαράς.
Ο αριθμός των δημιουργών όπως και η ποιότητα των έργων εντυπωσιάζουν αν ληφθεί υπόψη η μικρή έκταση και ιδίως ο πληθυσμός του νεοσύστατου Δήμου Θεστιέων. Εντυπωσιακή είναι επίσης η παραγωγικότητα και η ποικιλία των τεχνοτροπιών και αναζητήσεών τους. Αξιοσημείωτα ακόμα τα υλικά και οι τεχνικές των καλλιτεχνών.
Εύκολα περνάει ο θεατής – αναγνώστης από τον ορείχαλκο, τον πηλό, τον πωρόλιθο, το μολύβι και τον χαλκό του Καπράλου, στον ορείχαλκο και στους γνωστούς επιζωγραφισμένους γύψινους όγκους του Βασίλη Παπασάικα κι από εκεί στο υποταγμένο στη βούληση του καλλιτέχνη ξύλο, τις πέτρες και τα μεικτά υλικά του Γιώργου Πιστικού, κατασταλάζοντας στο μουσαμά, το χαρτί και το ξύλο των ταλαντούχων ζωγράφων οι οποίοι χρησιμοποιούν τα δικά τους υλικά (λάδια, υδατοχρώματα, ακρυλικά, τέμπερες, κάρβουνα). Εντυπωσιακά και ελπιδοφόρα είναι ακόμα τα βιογραφικά των παραπάνω δημιουργών.
Όπως πληροφορούμαστε από τον πρόλογο, η επιλογή των καλλιτεχνών έγινε με βάση αντικειμενικά κριτήρια, ήτοι την καταγωγή και μια τουλάχιστον έκθεση έργων σε δημόσιο χώρο. Έτσι, αναγκαστικά έμειναν απέξω εικαστικοί που δεν εκπληρούσαν τους δύο παραπάνω όρους. Θέλω να πω μ’ αυτό ότι ο πραγματικός αριθμός των εικαστικών είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που βλέπουμε στο λεύκωμα.
Σε ό,τι με αφορά, γνωρίζω κάμποσους ζωγράφους Παναιτωλιώτες οι οποίοι δρουν εν οίκω και όχι εν δήμω, δηλαδή ζωγραφίζουν για το μεράκι τους με αξιόλογα επιτεύγματα, χωρίς να επιδιώκουν (ή απλώς δεν έτυχε) να εκτεθούν στην ευρύτερη δημόσια κρίση.
Θα πρέπει βεβαίως ο Δήμος, να λάβει υπόψη του τις περιπτώσεις αυτές, να τις επισημάνει, να προβεί στην καταγραφή τους και εν ευθέτω χρόνω να δώσει την ευκαιρία και σ’ αυτούς τους εικαστικούς να προβάλλουν το έργο τους.
Αποτελεί εδραία πεποίθησή μου ότι ο τόπος μας σήμερα είναι ένα μεγάλο εργαστήρι από ανεξάρτητους σημαντικούς εικαστικούς οι οποίοι συνεχίζουν τη λαμπρή παράδοση και τιμούν με το έργο τους τη μικρή γενέτειρα και βεβαίως το νομό μας στον οποίο παρατηρείται σήμερα παρά τα επιφαινόμενα μια εντυπωσιακή πολιτιστική έκρηξη που κάπου έχω ονομάσει κοσμογονία. Ορθή λοιπόν η έκδοση του καλαίσθητου τυπογραφικά λευκώματος και επαινετή η όλη προσπάθεια η οποία εκτός του ότι συντελεί στην εμπέδωση ενός κοινοτικού αισθήματος, προσδίδει τιμή στους εικαστικούς αλλά και στους εμπνευστές της.
Να υπογραμμίσω τέλος ότι τιμώντας τους πνευματικούς δημιουργούς ενός τόπου, τιμάμε τον ίδιο τον τόπο και τις αξίες του αφού όπως έχει λεχθεί, τίποτα δε γεννιέται από το τίποτε.
Και για να υπάρχει αυτή η σημαντική παράδοση, σημαίνει ότι ο μικρός μας τόπος, έχει τεράστια ψυχικά και πολιτιστικά αποθέματα, τα οποία εκφράζονται και με την τέχνη συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία ενός κόσμου ειρηνικότερου και καλύτερου".

Τρίτη 10 Ιουνίου 2008

Βουλή των Ελλήνων: Τιμή στον Χρήστο Καπράλο

Μια μεγάλη αναγνώριση για τον Παναιτωλιώτη γλύπτη Χρήστο Καπράλο αλλά και για το τόπο μας επεφύλασσε η ολομέλεια της βουλής, η οποία σε ειδική συνεδρίασή της, τίμησε την Παγκόσμια Ημέρα της Μητέρας.
Στον χαιρετισμό του αναφέρθηκε την μορφή της αγρότισσας μάνας που παραμένει στο επίκεντρο και απεικονίζεται με τον καλλίτερο δυνατό τρόπο στα έργα του γλύπτη Χρήστου Καπράλου, τα οποία βρίσκονται σε δύο σημεία της βουλής.
Παραθέτουμε αναλυτικά την ομιλία του Δημήτρη Σιούφα, που αναφέρεται στον ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΩΤΗ Χρήστο Καπράλο και το έργο του:
"..Πριν από λίγους μήνες, την Ημέρα της Γυναίκας επιλέξαμε να τιμήσουμε τη γυναίκα της υπαίθρου, την αγρότισσα, για την κοινωνική της προσφορά. Η μορφή της αγρότισσας μάνας, σήμερα, Ημέρα της Μητέρας, παραμένει στο επίκεντρο της τιμής και του σεβασμού μας. Και είναι παρούσα στη Βουλή με πρωτοβουλία του Προέδρου Απόστολου Κακλαμάνη. Σε δύο σημεία του χώρου της Βουλής των Ελλήνων, στο Περιστύλιο και στον περίβολο, βρίσκονται έργα του μεγάλου γλύπτη Χρίστου Καπράλου. Έξω δεσπόζει το γλυπτό με τίτλο «Η Μάνα μου», η αγρότισσα μάνα του Καπράλου, σε στάση σκεπτική. Στην ανάγλυφη παράσταση που κοσμεί το Περιστύλιο, χαραγμένη η ίδια μορφή, ανάμεσα στο γιο της με τα σχέδιά του και τους συγχωριανούς της.Ο Καπράλος, μεγάλη μορφή της παγκόσμιας τέχνης, επιστρέφοντας το 1940 από το Παρίσι στον τόπο του, το Παναιτώλιο Αγρινίου, χρησιμοποίησε τη μάνα του ως μοντέλο. Αποτέλεσε κεντρική έμπνευσή του και φιλοτέχνησε πέντε παραλλαγές. Η κάθε μια διαφορετική. Η τέχνη είναι ο καλύτερος εκφραστής συναισθημάτων. Στο πλαίσιο αυτού του εορτασμού έχω ήδη συνεννοηθεί με τη Διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης κυρία Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, ώστε με την επιμέλειά της και σε συνεργασία με το Ίδρυμα της Βουλής για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, να εκδοθεί λεύκωμα με έργα Ελλήνων ζωγράφων και γλυπτών με θέμα τη Μητέρα.Γιος αγρότισσας και ο ίδιος, γνωρίζω καλά και από κοντά τη βαθιά σημασία της μητρικής παρουσίας που γεμίζει με τη δουλειά της τους χώρους και του σπιτιού και της υπαίθρου. Γνωρίζω καλά τη γενναιότητα που δείχνει στην καθημερινότητα, τη σταθερότητα και την απαντοχή της, το μόχθο και τη δύναμή της απέναντι στις αντιξοότητες, την αδιάκοπη φροντίδα που δίνει ακούραστα και αποτελεσματικά. Κυρίως το ήθος που εμπνέει στα παιδιά. Τα χέρια της αδρά, σκληρά, το άγγιγμά της τρυφερό. Η σκέψη της και η έγνοια της με τα παιδιά, την Οικογένεια. Και όλα τούτα και πολλά παραπάνω, της τα αναγνωρίζουμε. Τα αναγνωρίζουμε στα πρόσωπα όλων των Μητέρων. Όχι μόνο σήμερα, τη θεσμοθετημένη ημέρα του εορτασμού, αλλά κάθε μέρα, 365 μέρες το χρόνο, που ζούμε στη Γη που μας έφερε. Και ας αναρωτιόμαστε κάθε μέρα αν κάνουμε με επάρκεια το καθήκον μας απέναντί τους.Σήμερα, όλοι μαζί, ως Σώμα που εκπροσωπεί όλο τον Ελληνικό Λαό, θυμόμαστε, αφιερώνουμε τις σκέψεις μας σ' αυτές που αφιέρωσαν τη ζωή τους σε μας και τιμάμε τις μητέρες μας, τους ανθρώπους που μας έφεραν στη Ζωή. Τιμάμε την ίδια τη Ζωή».

Σάββατο 28 Ιουλίου 2007

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΣΤΙΚΟΣ - Ο ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΩΤΗΣ ΠΟΙΗΤΗΣ

Ο Δημήτρης Πιστικός γεννήθηκε στο Παναιτώλιο το 1948.
Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στον Πειραιά, όπου και δικηγορεί.
Ως λογοτέχνης ασχολείται κυρίως με την ποίηση και το δοκίμιο. Παράλληλα γράφει θέατρο, μεταφράζει αρχαίους Έλληνες ποιητές και συνεργάζεται με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά όπου δημοσιεύει ποιήματα και δοκίμια.
Ποιήματά του βραβεύτηκαν και μεταφράστηκαν στα Ιταλικά, Γαλλικά, Αγγλικά και Ισπανικά, περιλαμβάνονται σε πολλές ανθολογίες και μελοποιήθηκαν από Έλληνες συνθέτες.
Σε μία μεγάλη εκδήλωση Η ΕΤΑΙΡΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ τη ΔΕΥΤΕΡΑ, 22 ΜΑΪΟΥ 2006 και ώρα 7 μ.μ... στην αίθουσα «ΜΙΧΑΗΛΑΣ ΑΒΕΡΩΦ (Γενναδίου 8 και Ακαδημίας, 7ος όροφος) παρουσίασε την ποιητική συλλογή του ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΙΣΤΙΚΟΥ «ΤΑ ΥΦΑΝΤΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ» - «Στον αστερισμό της Κόνισκας» (εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ).
Την εκδήλωση χαιρέτισε ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΣ, Γενικός Γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών- Καθηγητής Γλωσσολογίας.
Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν : η ΕΡΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ (Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Φιλοσοφικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών) και ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΣΗΜΑΚΗΣ (καθηγητής.)
Επίσης το Κανάλι Ένα ( Ραδιόφωνο του Πειραιά ) σε συνεργασία με τη Δημοτική Πινακοθήκη και το Μουσείο Πειραιά παρουσίασε τον ποιητή και δοκιμιογράφο στην αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης Πειραιά, Φίλωνος 29 (ιστορικό κτίριο παλιού Ταχυδρομείου) την Τετάρτη 24 Μαΐου 2006 στις 8.30 μ.μ.
Ομιλητές ήταν : ο Δημήτρης Καραμβάλης, ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας με θέμα «Το ποιητικό έργο του Δημήτρη Πιστικού» και ο Γιώργος Πετρόπουλος, ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας με θέμα «Το θεατρικό, δοκιμιακό και ανθολογικό έργο του Δημήτρη Πιστικού».
Και στις δύο αυτές εκδηλώσεις ακούστηκε η μελοποιημένη από την Ελένη Γκαϊτατζή ποιητική σύνθεση του Δημήτρη Πιστικού «Οι Χαιρετισμού της Χίου» , έργο για φωνή, χορωδία, δύο ηθοποιούς, πιάνο και κρουστά.
Το έργο ερμήνευσαν ο Γιάννης Θωμόπουλος και φωνητικό σύνολο από «Χορωδιακό εργαστήρι Ελένης Γκαϊτατζή» . Ποιήματα απήγγειλαν οι Γιώργης Σακκάς και Άννα Πολυτίμου- Παπακωντσαντίνου. Στο πιάνο ήταν ο Τάσος Σταμάτογλου και στα κρουστά ο Φώτης Κοκαβέσης.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΠΡΑΛΟΣ-Ο ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΩΤΗΣ ΓΛΥΠΤΗΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
1909, Γεννήθηκε στο Παναιτώλιο Αγρινίου. Απεβίωσε στις 20 Ιανουαρίου 1993 στην Αθήνα.
1929-1934, Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα με δάσκαλο τον Ουμβέρτο Αργυρό.
1934-1940, Σπούδασε γλυπτική στο Παρίσι, στις Ακαδημίες Grande Chaumiere και Colarossi, με δάσκαλο τον Marcel Gimond.
1940, Επέστρεψε στην Ελλάδα όπου έμεινε και εργάστηκε στο χωριό του ως το 1946.
1946, Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.
1951, Πήγε για πρώτη φορά στην Αίγινα και από τότε κάθε καλοκαίρι ζούσε και εργαζόταν εκεί.
1962, Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στην Biennale της Βενετίας.
1963, Απέκτησε δικό του εργαστήριο στα Πλακάκια της Αίγινας.
1988, Τιμήθηκε με το GOTTFRIED - VO - HERDER - PREIS.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ
1946, Αίθουσα "Παρνασσός», Αθήνα.
1950, Αίθουσα "Κεντρικόν», [ Κεραμικά ]
1953, Αίθουσα Εφημερίδας "ΤΟ ΒΗΜΑ », [ Πέτρες της θάλασσας ].
1957, Αίθουσα Ηλεκτρικής Εταιρείας Αθηνών - Πειραιώς, Αθήνα.
1962, Εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Biennale της Βενετίας, Ιταλία.
1963, Martha Jackson Gallery, Νέα Υόρκη - Η.Π.Α.
1963, Park Gallery Detroit, Η.Π.Α.
1967, Cincinnati Art Museum, Η.Π.Α.
1969, Albert White Galleries, Τορόντο - Καναδάς.
1972, Hilton Gallery, Αθήνα [ Ζωγραφική ]
1981, Εθνική Πινακοθήκη - Αθήνα, [Γλυπτική 1960-1980]
"Το μνημείο της μάχης της Πίνδου" Λεπτομέρεια, 1952-56
ΟΜΑΔΙΚΕΣ
1962, Έκθεση Ελλήνων Καλλιτεχνών, Βελιγράδι - Γιουγκοσλαβία.
1963, Parke - Bernet Galleries, Νέα Υόρκη - Η.Π.Α.
1964, Frankische Gallerie am Marientor, Νυρεμβέργη - Γερμανία [ Έκθεση δύο καλλιτεχνών ]
1965, Έβδομη Πανελλήνια Έκθεση, Ζάππειο, Αθήνα International Carrara, Ιταλία Concorso Internazionale del Bronzetto, Πάντοβα - Ιταλία The Samuel Fleisher Art Memorial, Φιλαδέλφεια - Η.Π.Α.
1966, Sonsbeek ‘ 66 International, Arnheim - Ολλανδία
1967, Pittsburg International, Η.Π.Α. Concorso Internazionale del Bronzetto, Πάντοβα - Ιταλία
1971, Hakone Open - Air Museum International, Τόκιο - Ιαπωνία
1972, Biennale Βενετίας - Scultura nella Citta, Βενετία - Ιταλία
1973, Concorso Internazionale del Bronzetto, Πάντοβα - Ιταλία
1975, Sao Paolo Biennale, Βραζιλία

Άποψη της έκθεσης στην Ακαδημία Αθηνών, 1995

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΠΡΑΛΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗ ΤΟΥ.

(Αποσπάσματα από την ομιλία του Ακαδημαϊκού Χρύσανθου Χρήστου κατά την έκτακτη συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών της 28ης Μαρτίου 1995)
Πλάστης και γλύπτης ο Χρήστος Καπράλος, δημιουργός ενός έργου με απίθανη συνοχή και οργανικό χαρακτήρα, όπου το κάθε βήμα του εμπρός προετοιμάζεται από το προηγούμενο, αποτελεί με τη συνέπεια και τη συνέχεια του έργου του, μία από τις πλέον εξέχουσες φυσιογνωμίες στο χώρο της τέχνης.
Πρόκειται μάλιστα για γλύπτη από εσωτερική προδιάθεση και ανάγκη που ενώ έχει σαν αφετηρία του την ανθρώπινη μορφή και τη συγκεκριμένη οπτική πραγματικότητα, κατορθώνει πάντα να δίνει νέες διαστάσεις, στην πλαστική του δημιουργία. Στα πιο σημαντικά έργα του Καπράλου, έχουμε μία πλαστική που συνδυάζει τη λιτότητα και την εξωτερική ασφάλεια της αρχαϊκής τέχνης με τον προβληματισμό και την εσωτερική ανησυχία της σύγχρονης, την πηγαιότητα της έμπνευσης με την γνησιότητα της εκτέλεσης, τη μορφική πληρότητα με την εκφραστική δύναμη.
Γλύπτης όσο και πλάστης ο Καπράλος, δουλεύει με την ίδια ένταση την πέτρα και το μέταλλο και κατορθώνει να φτάσει σε διατυπώσεις που διακρίνονται για την μνημειακότητα και τη ρωμαλεότητα, την πειστικότητα και την αλήθεια τους, τον εκφραστικό πλούτο και την ποιότητά του. Είναι μάλιστα, ένας δημιουργός που κάνει το ανθρώπινο σώμα πραγματική δυνατότητα ερμηνείας και παράλληλα αποπνευμάτωσης του κόσμου.
Καθοριστικό στοιχείο στα έργα του από τα χρόνια 1940-46 είναι η ουσιαστική επαφή του με την αρχαϊκή ελληνική τέχνη και η αφομοίωση των τύπων της. Έτσι, στις πρώτες σημαντικές του προσπάθειες, συνδυάζει, τον περιορισμό στο ουσιαστικό με τη λιτότητα των μορφών, την αγάπη για τις μεγάλες επιφάνειες με τον τονισμό του τυπικού, την αυστηρή ισορροπία των όγκων με τη σαφήνεια των επιπέδων. Αυτό το βλέπουμε καθαρά σε πολύ πρώιμα έργα του όπως «η Αδελφή του γλύπτη», «ο Βοσκός», «η Βασίλω», «η Χαρίκλεια Παπαστράτου», που διακρίνονται για την πλαστική αλήθεια και την εσωτερικότητα των μορφών τους και κατορθώνει να δίνει εξαιρετικές εκφραστικές προεκτάσεις στο κοινό θέμα της προτομής.
Το ίδιο ολοκληρωμένη και πειστική είναι η πλαστική γλώσσα του Καπράλου και στα ολόσωμα αγάλματά του από την ίδια πρώιμη περίοδο της καλλιτεχνικής του δημιουργίας, όπως «ο Χριστόφορος», «η Νούλα», «ο Βλάχος» και η «Μητέρα του γλύπτη» σε διάφορες στάσεις. Μάλιστα σε αυτά δεν είναι μόνο η λιτότητα των μορφών και η ισορροπία των όγκων, η τεκτονική βάση και η αρχαϊκή πάντα αυστηρότητα των διατυπώσεων, είναι η πλαστική αλήθεια του συνόλου που τον αιχμαλωτίζει.
Μακριά από κάθε επιφανειακό περιγραφικό ρεαλισμό, ο Καπράλος δίνει μια εκπληκτική αμεσότητα στα έργα του και κάνει την πραγματικότητα ομορφιά και αλήθεια. "Η Μητέρα του γλύπτη" θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι η ίδια η ζωή, που έχει αποκτήσει τη διαχρονική της διάσταση. Όρθια με το δεξή να κρατά το φουστάνι της, το αριστερό στο μάγουλό της, τα μάτια να κοιτάζουν χαμηλά, το βλέμμα της σε βαθιά περισυλλογή, η Μητέρα του γλύπτη, ακόμη κι αν δεν κατάγεται "ίσα από την Αθηνά την ακουμπισμένη στο κοντάρι της Ακρόπολης", όπως παρατηρεί ένας μελετητής (1), συνδέεται αναμφίβολα με τα αρχαία έργα, τόσο στο πνεύμα όσο και στο μορφοπλαστικό λεξιλόγιο, με την τάση για ιδεαλιστική ανύψωση. Την κατάληξη των αναζητήσεων του Καπράλου στην πρώιμη αυτή φάση της καλλιτεχνικής του δημιουργίας, τη βρίσκουμε στα ανάγλυφά του από το «Μνημείο της Μάχης της Πίνδου», στην "Κηδεία» της μητέρας του γλύπτη και στο "Χορό». Με το "Μνημείο της Μάχης της Πίνδου», που θα σκαλίσει στα χρόνια 1952-1956 σε πωρόλιθο Αίγινας και θα φθάσει σε μήκος τα 40 μέτρα και ύψος 110 εκατοστά, σε αναλογίες δηλαδή που μπορούμε σωστά να τις πούμε επικές, παρατηρεί ένας μελετητής ( 2), δίνει αναμφίβολα ο Καπράλος ένα από τα πιο σημαντικά σύνολα της σύγχρονης γλυπτικής.
Έργο που έχει τη δύναμη να ξεπεράσει το χρόνο, ο Χρήστος Καπράλος έρχεται να συνδυάσει τον ελληνικό παγανισμό με τη χριστιανική υπερβατική θέληση και τα προσωπικά του βιώματα με τις συλλογικές ανησυχίες. Είναι μία από τις μεγαλύτερες φυσιογνωμίες της πλαστικής του 20ου αιώνα και ένας από τους γλύπτες που κατορθώνουν να δώσουν μια νέα και προσωπική ερμηνεία του ανθρώπου και του κόσμου.
Με το "Μνημείο της Μάχης της Πίνδου» με θέμα τον Πόλεμο και την Ειρήνη, χωρίς ίχνος εθνικισμού και σωβινισμού, δίνει αναμφίβολα ο Καπράλος ένα από τα πιο σημαντικά σύνολα της σύγχρονης γλυπτικής.
Τα χρόνια που ακολουθούν, ο Καπράλος ενδιαφέρεται για την κεραμική και δίνει έργα, τα οποία και πάλι συναντούν τις μορφές των κοροπλαστών της αρχαίας Ελληνικής Τέχνης. Η έκθεση των κεραμικών του 1950, έδειξε τις εξαιρετικές πραγματώσεις του Καπράλου στην κατεύθυνση αυτή και με την έκθεση με τις "Πέτρες της θάλασσας» του 1953, ο καλλιτέχνης φθάνει σε απαράμιλλους συνδυασμούς, που διακρίνονται για την πληρότητα των μορφών και την εκφραστική τους αλήθεια.
Μετά την έκθεση στην Αθήνα το 1957, της ζωοφόρου, το "Μνημείο της Μάχης της Πίνδου» θα προχωρήσει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα σε νέες αναζητήσεις. Έτσι θα προχωρήσει στο σφυρήλατο χαλκό και μολύβι και θα καταλήξει στην τεχνική της αρχαίας Ελληνικής χαλκοπλαστικής με τη μέθοδο του χαμένου κεριού. Με τα χάλκινα αυτά έργα, εκπροσώπησε ο Καπράλος τη χώρα μας στην BIENNALE της Βενετίας το 1962. Είναι αυτή η BIENNALE που επέβαλε τον Καπράλο, σαν μία από τις πιο σημαντικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης γλυπτικής. Έργα σαν τη "Νίκη», τις «Κόρες», τον «Κένταυρο», τα "Καλάβρυτα"κ.α., διακρίνονται για τις αφηρημένες διατυπώσεις και το εξπρεσιονιστικό πάθος, την εσωτερική ένταση και την πειστική φωνή.
Στις πιο χαρακτηριστικές προσπάθειες αυτής της περιόδου, τα χάλκινα του Καπράλου μεταβάλλονται σε καθολικά σύμβολα και υποβάλλουν τις ίδιες τις δυνάμεις της ζωής, κοσμογονικές και καταστροφικές. Τα ίδια περίπου χρόνια, τα καλοκαίρια στην Αίγινα, εργάζεται το ξύλο, το πουρί, το μάρμαρο. Τα ανθρωπόμορφα καθίσματα διακρίνονται για μία πολύ προχωρημένη σχηματοποίηση των μορφών και δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στις αφηρημένες διατυπώσεις. Αλλά, αναμφίβολα, τα γλυπτά σε ξύλο ( ξύλο ευκαλύπτου ) που θα δουλέψει ο Καπράλος τα τελευταία χρόνια, είναι αυτά που μας δίνουν μερικές από τις πιο συγκλονιστικές διατυπώσεις. Ο Καπράλος με τα έργα αυτά προχωρεί σε νέες πλαστικές διατυπώσεις με εκπληκτικές προεκτάσεις.
Ο κύκλος των γλυπτών που βασίζονται στα γλυπτά των αετωμάτων του Ναού του Δία της Ολυμπίας, η "Σταύρωση», το "Λιοτριβειό», οι ποταμοί "Κλάδεος"και "Αλφειός"και πολλά άλλα, με τη μνημειακότητα των μορφών, τη σχηματοποίηση, την έμφαση στο πρωταρχικό και επιβολή του καθολικού, δίνουν νέες απαντήσεις σε αιώνια ερωτήματα.
Πλάστης και γλύπτης, πηγαίος και γνήσιος ο Καπράλος, πλάθει τον πηλό, χύνει το χαλκό και σκάβει την πέτρα και το ξύλο, χρησιμοποιεί το πουρί και ασχολείται με το κεραμικό, για να δώσει πρόσωπα στις συναντήσεις του με τον κόσμο. Βιωματικές, ουσιαστικά, όλες του οι προσπάθειες, διακρίνονται για την εξωτερική τους πληρότητα και την εσωτερική τους αλήθεια. Στήνει μορφές που συνδυάζουν το ειδικό με το καθολικό, το εξωτερικό με το εσωτερικό, το τώρα με το πάντα. Μορφές που, επειδή είναι ριζωμένες στον τόπο τους και τη ζωή, δεν έχουν να φοβηθούν τίποτε από το χρόνο.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ
Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, "ΓΡΑΜΜΑΤΑ», σελ. 246, Δεκ. 1946
Δ. Ευαγγελίδης, "ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ», τόμος 41, τεύχος 468, σελ. 48, 1946
Θανάσης Απάρτης, "ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ», 15/11/1946.
Αλ. Ξύδης, "ΤΕΤΡΑΔΙΟ», τόμος Α΄, τεύχος 2, σελ. 125, 1947
M. Vayanow, "ATHENE", vol. IX, No 3- Autumn 1948
Άγγελος Σικελιανός, Εφημ. "ΤΟ ΒΗΜΑ", 16/11/1950
Ανατόλης Λαζαρίδης, "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ", Νο 67, σελ.793, 1950
Δ. Ευαγγελίδης, "ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ", τόμος 49, τεύχος 565, σελ. 128, 1951
Μιλτ. Μεσεβρινός, "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΥΣΗ", σελ. 11, Ιαν. - Φεβρ. 1951
"ΑΘΗΝΑΪΚΕΣ ΩΡΕΣ", αριθ. 3, σελ. 24, Μάρτιος 1954
Manolis Hatzidakis, "THE ATLANTIC", p. 127, New York - USA 1955
Τώνης Σπητέρης, "ΖΥΓΟΣ», Νο 19-20, σελ. 25, Αθήνα 1957
Γ. Πετρής, "ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ», σελ. 490, Αθήνα, Ιούνιος 1957
Κ.Γ.Ζ., "Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΔΑΣ», Νο 41, σελ. 334, Αθήνα 1957
Γ.Μ. Σαββίδης, "ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», σελ. 22, Αθήνα 25/5/1957
Γ. Μίγκος, "ΕΙΚΟΝΕΣ», σελ. 31, Αθήνα 28/5/1957
Tonis Spiteris, "DAS KUNSTWERK", No 1-2/XV, p.66, Munchen - Deutschland 1962
H. Wescher, "QUADRUM", No 13, p. 112 & 176, Bruxelles -Belqinue 1962
Γ. Πετρής, "ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ», Νο 92, σελ. 158, Αθήνα 1962
Χρύσανθος Χρήστου, "ΖΥΓΟΣ», Νο 77, σελ. 5, Αθήνα 1962
"TIME", New York - USA, Auqust 1963
"VOGUE", New York - USA, August 196
Charles Spencer, "STUDIO", vol. 165, p. 96, London - England 1963
Βασ. Δανιάς, "ΔΙΑΛΕΧΤΙΚΗ», Νο 1, σελ. 10, Αγρίνιο 1965
Ion Vlad, "ARTA PLASTICA", No 8-9, P. 444, Bucarest - Romania 1965
Charles Spencer, "SCULPTURE INTERNATIONAL", No 4, p. 3, London - England 1967
Chryssanthos Christou, "THE CHARIOTEER", No 9, p. 44, New York - USA 1967
Joseph Love, "ART INTERNATIONAL", vol. XV, p. 65-66, Lugano - Switzerland 1971
ΒΙΒΛΙΑ
Α. Ξύδης, "ΚΑΠΡΑΛΟΣ», εκδ. "Το Τετράδιο», Αθήνα 1947
Γ. Μουρέλος - Τώνης Σπητέρης - "ΚΑΠΡΑΛΟΣ», Venise, MCMLXII, 1962
Οδ. Ελύτης, "ΑΝΟΙΧΤΑ ΧΑΡΤΙΑ», εκδ. "Αστερίας», σελ. 453, Αθήνα 1974
Α. Ξύδης, "ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ», εκδ. "Ολκός», Αθήνα 1976.
"ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΠΡΑΛΟΣ», εκδ. "Παπαστράτος ΑΒΕΣ», Αθήνα 1981
Χρύσανθος Χρήστου - Μυρτώ Κουμβακάλη, "ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΥΠΤΙΚΗ 1800-1940», εκδ. "Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος" 1982.
Χρύσανθος Χρήστου, "ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΤΕΧΝΗΣ», εκδ. "Κωνσταντινίδη», σελ. 185-214, 1970.
"ΚΑΠΡΑΛΟΣ - CAPRALOS», Δήμος Αγρινίου, εκδ. "Provoli», Αθήνα 1996.

(Πηγή : Ο ιστότοπος νομού Αιτωλοακαρνανίας )
 
ΕπιστροφήTop