«Ο νόμος πλακώνει έναν ελληνικότατο ανθό»

Η δουλειά θα ζωντανέψη ή θα δυναμώση τις κοινότητες.

«Ο Ελληνισμός είναι μια οικογένεια από ελληνικές κοινότητες. Αυτό πρέπει να το ιδούμε ξάστερα όλοι (…). Έτσι και το έθνος. Είναι μια οικογένεια από κοινότητες. Όταν οι κοινότητες του -οι πολιτείες και τα χωριά του- έχουν υγεία, δουλειά και προκοπή, κοίταξε πώς προκόβει και το έθνος όλο. Όταν πάλε οι κοινότητές του είναι αρρωστιάρικες και οι άνθρωποι μισοδουλεύουν, δεν είναι ευτυχισμένοι, γρινιάζουν, 

παραπονιούνται, μαλλιοτραβιούνται και γίνονται κόμματα,κοίταξε το έθνος όλο πώς παραλεί και στενοχωριέται και δε σαλεύει πια (…). Η δουλειά θα ζωντανέψη ή θα δυναμώση τις κοινότητες. Και άμα ζωντανέψουν αυτές, τότε θα θεριέψη το Έθνος….».

Ίωνας  Δραγούμης «Β’ προκήρυξη στους σκλαβωμένους και στους ελευθερωμένους Έλληνες» 1908, σ.63-71, «Κοινότης, Έθνος και Κράτος», επιμέλεια Φίλιππου Δραγούμη, εκδότης «Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών»,Θεσσαλονίκη, 1967.

«Ο άγραφος λοιπόν νόμος λέει πως ελληνικό φυτό είναι η κοινότητα…{…}…Η φύση λέει πως το κύτταρο της ελληνικής φυλής είναι η κοινότητα…{…}… Με κοινότητες έζησε ο μυκηναϊκός ελληνισμός, με κοινότητες ο κλασικός ελληνισμός και ο αλεξαντρινός…..».

Ίωνας Δραγούμης, «Ο νόμος πλακώνει έναν ελληνικότατο ανθό», περιοδικό «Νουμάς», 1906, σ.29-33, στο «Κοινότης, Έθνος και Κράτος».

«Είμαι ένα κύτταρο. είναι αδύνατο το σώμα μου, που είμαι εγώ ένα από τα κύτταρά του. αν μείνω αδύνατος και γω, θα περάσω μαζί με τους άλλους, χωρίς να σπρώξω, να δυναμώσω και τα άλλα κύτταρα και, δυναμώνοντας αυτά, να δυναμώσω το κορμί. Τώρα που περνά και από μένα η ζωή του μεγάλου κορμιού, ας κάμω τη δουλειά μου καλά, γιατί και εγώ θα περάσω. δηλαδή, αφού περάση και από μένα η ζέστη, η ζωή του μεγάλου του κορμιού, θα μείνω ξερός και πεθαμένος και θα σαπίσω, γιατί θα είμαι άχρηστος, και θα πέσω από το κορμί. μα το κορμί θα εξακολουθήση να ζη και χωρίς εμένα».

Ίωνας Δραγούμης, 1909.