Tα 150χρονα του Κνουτ Χάμσουν.

του Γιώργου Πισσαλίδη

Με αφορμή την ανακήρυξη του 2009 σε "Έτος Κνουτ Χάμσουν", η Εθνική Τρά­πεζα της Νορβηγίας τύπωσε στις 19 Φεβρουαρίου ένα αργυρό νόμισμα για τα 150 χρόνια από την γέννηση του μεγάλου Νορβη­γού νομπελίστα.
"Το νόμισμα τυπώνεται προς τιμή των έργων του Χάμσουν, τα οποία είχαν μεγάλη επίδραση τόσο στη Νορβηγική, όσο και στην παγκόσμια λογοτε­χνία" δήλωσε ο Λέιφ Βέγκουμ της Νorge Bank (Ε­θνική Τράπεζα της Νορβηγίας).
Το σχέδιο που στολίζει το πίσω μέρος του νομίσματος είναι έργο του 'Ενζo Φίγκερ και συμπεριλαμβάνει την υπο­γραφή του Κνουτ Χάμσουν, την αναπαραγωγή των σημειώσεων του για το διάσημο μυθιστόρημα του "Η Ευλογία της Γης" μαζί με τα χαρακτηριστικά του προσώπου του.
Ο θυρεός της Νορβηγίας που κο­σμεί την μπροστινή πλευρά του νομίσματος έχει σχεδιασθεί από την Ίνγκριντ Α. Ράιζ.
Το αναμνηστικό νόμισμα θα είναι των 200 ΝΟΚ, και θα κυκλοφορήσει σε 40.000 κομμάτια. Η λια­νική τιμή του δίχως αποστολή και πακετάρισμα θα είναι 450 ΝΟΚ, ενώ θα μπορεί να αγορασθεί από το ηλεκτρονικό κατάστημα της τράπεζας στην ηλεκτρονική διεύθυνση Norge Bank
Έτσι έγινε ένα βήμα για την αποκατά­σταση του μεγάλου Νορβηγού συγγραφέα, που υπήρξε πρό­δρομος και ζηλωτής του εθνικοσοσιαλισμού μέχρι το τέλος της ζωής του (1859-1952).
Ήταν μόλις τριάντα χρονών όταν το αριστούργημα του "Η Πείνα" (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "Δωρι­κός"), τον έκανε διάσημο.
Πρόκειται για μια μεγά­λη μελέτη του ανθρώπινου υποσυνείδητου, επη­ρεασμένη από το έργο του Νίτσε, του Ντοστογιέφ­σκι και του Στρίνμπεργκ, που κατέγραψε την αποξένωση των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων μέσα α­πό την ζωή ενός ιδιόρρυθμου διανοούμενου.
Το βιβλίο αυτό τον τοποθέτησε στην πρωτοπορία του ευρωπαϊκού νεορομαντισμού που απέρριπτε τον υπέρμετρο νατουραλισμό.
Στα επόμενα του έργα, "Μυστήρια" και "Παν", υπήρχε έντονο το πανθεϊστικό πνεύμα
H "Ευλογία της Γης" (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις "Ι.Κ. Ζαχαρόπου­λος") το 1921 του χάρισε το Νόμπελ.
Σε αυτό υπάρχει μια εξύμνηση του χωρικού που ζει σε αρ­μονία με την γη και τον αιώνιο κύκλο της ζωής. "Η Ευλογία της Γης" αποτελούσε το ιδεώδες του Χάμ­σουν με την κοινωνία νιτσεϊκών υπεράνθρωπων να βασίζεται σε μικρομεσαίες φόρμες και τις αιώ­νιες παραδοσιακές αξίες να περνούν από γενιά σε γενιά κόντρα στην ζωή των μεγαλουπόλεων.
"Η Ευλογία της Γης" υπήρξε ένα πρώιμο δείγμα της φιλοσοφίας του "Αίματος και της Γης" και ο Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ θα το εκθείαζε στο κλασικό βι­βλίο του "Ο Μύθος του 20ου αιώνα", αποκαλώ­ντας το "ένα σύγχρονο έπος της Βόρειας θέλησης στην αιώνια πρωταρχική της μορφή".
Ιδεολογικά ο Χάμσουν απέρριπτε τον υλι­σμό που έβρισκε ότι υπάρχει τόσο στην αμερικά­νικη Δημοκρατία, όσο και στον κομμουνισμό.
Α­πέρριπτε το φυλετικό χάος των Ηνωμένων Πολι­τειών και πίστευε στην επαναπατρισμό των μαύ­ρων στην Αφρική και των Εβραίων εκτός Ευρώ­πης.
Ο Χάμσουν επισκεπτόταν πολλές φορές την εθνικοσοσιαλιστική Γερμανία και θα παραλάμβα­νε το βραβείο Γκαίτε, αλλά θα αρνιόταν το χρημα­τικό ποσό που το συνόδευε, ως κίνηση συμπαρά­στασης στην οικονομική αναδόμηση της χώρας.
Το 1940, όταν η Γερμανία κατέλαβε την Νορβηγία, ο Χάμσουν θα έκανε μία έκκληση "Νορβηγοί ρίξ­τε όπλα σας και πηγαίνετε σπίτι. Οι Γερμανοί πο­λεμούν για όλους εμάς και γκρεμίζουν την τυραν­νία της Αγγλίας που στέκεται από πάνω μας".
Στις 26 Ιουνίου 1943 θα συνα­ντούσε επιτέλους το μεγάλο του είδωλο.
Η τελευταία φράση του προς ένα υπα­σπιστή ήταν: "Πες στον Αδόλφο Χίτλερ: Πιστεύου­με σε σένα".
Στον επικήδειο για τον "τελευταίο των Καισάρων" θα τον αποκαλούσε" μαχητή του αν­θρώπινου γένους και προφήτη του Ευαγγελίου ό­λων των Εθνών".
Όλα αυτά του κόστισαν την δίκη για εθνική προ­δοσία και την λήθη της αποναζιστικοποίησης των τελευταίων 50 χρόνων.