Καθολικός Χριστιανισμός κατά κομμουνισμού

του Γιώργου Πισσαλίδη

Η εθνικιστική ταινία «Το Γένος» του Χοσέ Λουίς Σάενζντε Χερέντιας, είναι βασισμένη σε ένα μυθιστόρημα του στρατηγού Φράνκο, που το έγραψε με το ψευδώνυμο «Ζαΐμε Αντρέρας». 
Η ταινία διηγείται την ιστορία των τεσσάρων παιδιών της οικογενείας Τσουρούκα: της Ισαβέλλας, του Πέδρο, του Χοσέ και του Ζαΐμε και πως αυ­τά θα διατηρήσουν ή όχι ζωντανό το ηρωικό πνεύμα της, έχοντας σαν πρότυπο τον πατέρα τους που θυσιάστηκε πολεμώντας τους Αμερικανούς στην Κούβα.

Στη διάρκεια του Εμφυλίου, ο Χοσέ που είναι στρατιωτικός,
συλλαμβάνεται από τους κομμουνιστές, προορίζεται για εκτέλεση αλλά σώζεται σαν από θαύμα, για να ενωθεί με τους επαναστάτες του Φράνκο. Η Ισαβέλ, η οποία έχει παντρευτεί αξιωματικό, ανήκει και αυτή στην εθνικιστική πλευρά. Ο Ζαΐμε που έγινε μοναχός, εκτελείται από τους κομμουνιστές. Τέλος ο Πέδρο, που από μικρός ήταν ψεύτης και απατεώνας, εξελίσσεται σε σημαντικό στέλεχος του υπουργείου Αμύνης της «κόκκινης Δημοκρατίας». Όμως, με μια του πράξη, θα γίνει αντάξιος απόγονος της ηρωικής οικογενείας.

*** Ταινία αρκετά καλή, που κέρδισε μάλιστα το βραβείο του Εθνικού Συνδικάτου Θεαμάτων και η θεματολογία του μπορεί να συνοψισθεί σε ένα αγώνα του χριστιανισμού εναντίον του κομμουνισμού, όπως και η ταινία η «Πολιορκία του Αλκαθάρ».

Πρόκειται για μια μυθιστορηματική ταινία για την πιο ηρωική στιγμή των Εθνικιστών στη διάρκεια του Εμφυλίου. Εδώ να πούμε ότι η πολιορκία του Αλκαθάρ είχε δι­πλή σημασία για τους Εθνικιστές, μιας και στη διάρκεια της Ισπανικής Επανακατάκτησης από τους Άραβες, τόσο το Αλκαθάρ, όσο και γενικότερα το Τολέδο, έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Ο Τζε­νίνα, σκηνοθέτης της ταινίας «το Γένος» υπήρξε από τους επίσημους σκηνοθέτες του μουσολινικού καθεστώτος, χρησιμοποίησε Ιταλούς και Ισπανούς ηθοποιούς και έκανε τα γυρίσματα στην Τσινετσιτά και στο Τολέδο. Έδωσε στην ταινία ένα τόνο ντοκιμαντέρ και προσπάθησε να κάνει το κοινό να ταυτιστεί με τους πρωταγωνιστές, εισάγοντας το ερωτικό στοιχείο.

Έτσι από την αρχή εισάγει το ερωτικό τρίγω­νο ανάμεσα στους τρεις από τους πρωταγωνιστές του, την Κάρμεν, τον ταγματάρχη και τον Πέδρο. Σε αυτό αντιπαραθέτει την άσπιλη σχέση ανάμεσα σε άλλα δύο πρόσωπα, στην Κουτσίτα και στον Φερνάντο. Η τελευταία σχέση συγκλονί­ζει, όταν λίγο πριν ο ετοιμοθάνατος Φερνάντο μεταλάβει την όστια, η Κουτσίτα θα ζητήσει από τον ιερέα να ευλογήσει τον γάμο τους, απόφαση που παίρνουν εκείνη τη στιγμή.

**** Στην ταινία κυριαρχεί ο Καθολικισμός των πολιορκημένων, με αποκορύφωμα τη Λειτουργία της Παρθένου, στην οποία ο Πέδρο Ζέγκλιο έδωσε την ατμόσφαιρα πινάκων του Ελ Γκρέκο. Οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά κρυμμένοι στα κελάρια, θυμίζουν πολύ τους πρώτους χριστιανούς. Απέναντι στην καλοσύνη του Καθολικισμού, βρίσκεται η βαρ­βαρότητα των κομμουνιστών. Υπάρχει επίσης η θρυλική απάντηση του συνταγματάρχη Μοσκαρντό στους αριστερούς που ζητούσαν την παράδοση του Αλκαθάρ, με αντάλλαγμα την ζωή του έφηβου υιού του. Ο Τζενίνα διαλύει την αλλαζονεία των κομμουνιστών, που πιστεύουν ότι με την ανατίναξη του Αλκαθάρ θα λύσουν την πολιορκία. Όμως οι πολιορκημένοι και η ιστορία, τους έπαιξαν σκληρό παιχνίδι.

Ο κριτικός τότε, Μικελάντζελο Αντονιόνι έγραψε τον εξής διθύραμβο στο αριστεριστικό περιοδικό Σινεμά(!):

«η έκπληξη της Βενετίας άξιζε το βραβείο της Βενετίας για την φροντίδα με την οποία η παραγωγή δημιούργησε την ταινία και την σταθερότητα της δομής της. Πρόκειται για μια κλειστο­φοβική ταινία, μία πολεμική ταινία, δυνατή και καθόλου εξευγε­νισμένη, η οποία έχει τις ρίζες της στην ιστορία. Αυτό που συμ­βαίνει εντός του Αλκαθάρ είναι η ζωή μιας μικρής πόλης με την γέννηση της, τους νεκρούς και τους έρωτες της».

Επίσης, θα εκτιμούσε την έλλειψη ρητορικής και την πειστικότητα με την οποία παρουσιάζονται τα ηρωικά κατορθώματα και οι ζωές των απλών ανθρώπων. Αυτή όμως την ταινία, οι υπεύθυνοι του αφιερώματος στον Ισπανικό Εμφύλιο δεν είχαν τόλμησαν να την παρουσιάσουν, αναδεικνύοντας έτσι τη μισαλλοδοξία τους.

--------------------

Υ.Γ. Το «Γένος» προβλήθηκε την Κυριακή 10 Οκτωβρίου στην «αίθουσα 1» της Ταινιοθήκης της Ελλάδος (Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136).