Ο ελληνόφωνος Πόντος αντιστέκεται στην Τουρκία...

Γράφει ο ΣΠΥΡΟΣ ΤΡΙΨΑΣ

Διπλωμάτες όπως οι Αμερικανοί Άντονι Πίνι και Τζάνετ Μόργκαν εκτιμούν ότι οι Πόντιοι φτάνουν τις 100.000 στην Τραπεζούντα, ενώ συνολικά στην Τουρκία είναι εκατοντάδες χιλιάδες.
Αρκετοί ποντιακής καταγωγής Τούρκοι πολίτες υπη­ρετούν στίς τουρκικές'Ενοπλες Δυνάμεις, με πολλούς από αυτούς να προτιμώνται για να στέλνονται στον πόλεμο ενα­ντίον των Κούρδων στις νοτιοανατολικές επαρχίες της Τουρκίας.
Το κατάμεστο από επιβάτες λεωφορείο κι­νούνταν με ταχύτητα στους δύσβατους δρόμους του νομού Τραπεζούντας της Τουρ­κίας.
Έχοντας ως τελικό προορισμό το χω­ριό Γιαζλίκ της επαρχίας Μάτσκα, το όχη­μα, απ' όπου κι αν περνούσε, προκαλούσε την περιέργεια των κατοίκων, και όχι άδι­κα, αφού, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, όλο το πίσω τζάμι καλυπτόταν από μια ποντιακή σημαία με το έμβλημα του δικέφαλου αετού.
Μάλιστα, κάτω από τη σημαία και αναρτημένο σε εμφανές ση­μείο, ένα πανό έγραφε με κεφαλαία γράμ­ματα τη φράση «ΕΔΩ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΑΔΑ».
Οι πε­ρίπου 60 επιβάτες του λεωφορείου, όλοι 'Ελληνες Πόντιοι στην καταγωγή, επέστρε­φαν, πριν από έναν περίπου μήνα, στο χω­ριό των προγόνων τους για να γιορτάσουν την έλευση του 2009, διοργανώνοντας, από κοινού με ντόπιους από το χωριό Γιαζλίκ, μια πολιτιστική εκδήλωση για τα κά­λαντα της Πρωτοχρονιάς.
Στη συγκεκριμέ­νη εκδήλωση, φορώντας παραδοσιακές στολές της περιοχής, οι Πόντιοι του χωριού χόρεψαν μαζί με τους Έλληνες Πόντιους και τραγούδησαν στη δική τους γλώσσα.
Το εντυπωσιακό ήταν ότι, όπως προέκυψε από την εν λόγω επίσκεψη, την ποντιακή γλώσσα μιλούσε το σύνολο σχεδόν των κατοίκων του χωριού - πάντως ορισμένοι από αυτούς, οι οποίοι ήταν τουρκικής καταγωγής, δυσανασχέτησαν από την επί­σκεψη και έσπευσαν να κατηγορήσουν τους «τουρίστες», όπως τους χαρακτήρι­σαν, στίς τουρκικές Αρχές για προπαγανδιστικές δραστηριότητες.
Τόσο ο κοινοτάρχης του χωριού, όμως, όσο και ο δήμαρχος της Μάτσκα χαρακτήρισαν υπερβολικές τις εν λόγω αντιδράσεις και δεν έδω­σαν καμία συνέχεια στο θέμα.

Ελληνοχριστιανικά χωριά
Να σημειώσουμε ότι η περιοχή Μάτσκα (Άνω Ματσούκα) αποτελείται συνολικά από 8 ελληνοχριστιανικά χωριά στο πέρασμα της Ζύγανας, με κέντρο το Χαψικόι.
Πρόκει­ται για χωριά η πλειονότητα του πληθυσμού των οποίων αποτελείται από ελληνόφωνους εποίκους από την περιοχή Τόνιας που εγκαταστάθηκαν μετά το 1924, ενώ πολλοί από αυτούς έχουν φύγει και έχουν εγκατασταθεί σε διάφορες γειτονιές της Κωνσταντινούπολης.
Κάτοικοι της περιοχής υπο­στηρίζουν, δε, σε συναντήσεις τους με Έλ­ληνες Πόντιους ότι εσκεμμένα πυρπολή­θηκαν πριν από χρόνια τα δημοτολόγια της περιοχής, ώστε να υποκρυφθούν στοιχεία που αποδεικνύουν την ελληνική καταγωγής τους, με δεδομένο ότι ο εξισλαμισμός των χωριών ήταν πολύ πρόσφατος.
Η συγκεκριμένη επίσκεψη δεν είναι παρά μόνο μία από τις πολλές που πραγματο­ποιούν στην περιοχή της Τραπεζούντας, αλλά και της Σαμψούντας, Έλληνες Πόντιοι, οι οποίοι επιστρέφουν στη γη των παππού­δων τους, αναζητώντας τις ρίζες τους.
Από το σύνολο αυτών των επισκέψεων, το αξιο­σημείωτο συμπέρασμα που συνάγεται εί­ναι ότι, παρά τις διώξεις που υπέστη εδώ και δεκαετίες το ποντιακό στοιχείο στην Τουρκία, εντούτοις αυ­τό εξακολουθεί να διατηρεί σε σημαντικό βαθμό την εθνική του συνείδηση, να μιλάει τη γλώσσα του και να εφαρμόζει στην καθη­μερινότητα του τα ίδια ήθη και έθιμα που συναντάμε στις ποντιακές κοινότητες της χώρας μας.

Το απαγορευμένο βιβλίο
Τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας και της ανάδειξης της ποντιακής γενοκτονίας από τον Κεμάλ, το θέμα του Πόντου έρχεται και πάλι στην επικαιρότητα.
Ενδεικτικά να ση­μειώσουμε ότι σε βιβλίο που κυκλοφό­ρησε στην Τουρκία το 1996 -από τότε και παρά την απαγόρευση από το τουρκικό κα­τεστημένο έχει πουλήσει χιλιάδες αντίτυ­πα-, γίνεται μια χαρτογράφηση του πο­ντιακού στοιχείου στην Τουρκία.
Πρόκει­ται για το βιβλίο Pontos Kulturu (Ο Πολιτισμός του Πόντου) του συγγραφέα Ομέρ Ασάν, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από την ελληνόφωνη περιοχή Οφ της Τρα­πεζούντας. Παρακολουθώντας την εξέλιξη όλων αυτών των προσπαθειών, το τουρκικό κατεστημένο αναβιώνει τα τε­λευταία χρόνια την αντιποντιακή του πο­λιτική στην περιοχή, με το στρατιωτικό δι­οικητή Κερασούντας, ταξίαρχο στρατοχωροφυλακής Μπακίρ Ονουρλούμπας να δηλώνει, προ επταετίας, ότι «υπάρχουν μυστικά ελληνικά σχέδια για τον Πόντο και ο κυριότερος λόγος για τον οποίο η Ελ­λάδα θέλει να ανοίξει προξενείο στην Τρα­πεζούντα είναι η επιθυμία της να υποστη­ρίξει τις δραστηριότητες περί Πόντου».

Εξισλαμισθέντες σε θέσεις-κλειδιά
Είναι γεγονός, πάντως, ότι από τα χωριά του Πόντου αρκετοί είναι οι εξισλαμισθέντες Πόντιοι που κατέχουν θέσεις-κλειδιά στην τουρκική κρατική μηχανή, με χαρα­κτηριστικότερο παράδειγμα τον πρώην πρόεδρο της Τουρκίας Σεβντέτ Σουνάι, ο οποίος καταγόταν από το χωριό Σινέκ του Κατωχωρίου.
Αρκετοί είναι επίσης οι ποντιακής καταγωγής Τούρκοι πολίτες που υπηρετούν στις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις. Πολλοί, μάλιστα, από αυτούς προ­τιμώνται για να στέλνονται στον πόλεμο εναντίον των Κούρδων στις νοτιοανατολικές επαρχίες τηςΤουρκίας.
Ένας μεγάλος αριθμός, βεβαίως, από τους Πόντιους μουσουλμάνους δεν έχει ελληνική εθνι­κή συνείδηση, αλλά απλή συνείδηση της ιδιαίτερης πολιτιστικής τους ταυτότητας και μια αόριστη αίσθηση διαφορετικότητας.
Ακόμη κι έτσι όμως, η εχθρότητα των τουρκικών Αρχών προς την έρευνα της εθνικής καταγωγής των κατοίκων της χώ­ρας αλλά και τα προφανή εμπόδια στον εθνικό τους αυτοπροσδιορισμό κάνουν εξαιρετικά δύσκολες τις όποιες ακριβείς εκτιμήσεις μπορούν να γίνουν για τον αριθμό τον Ποντίων που διαβιούν στο εσωτερικό της Τουρκίας.
Διπλωμάτες -όπως οι Αμερικανοί Άντονι Πίνι και Τζάνετ Μόργκαν- με εξοικείωση στο θέμα εκτιμούν ότι ο αριθμός των Ποντίων μπο­ρεί να φτάνει τις 100.000 μόνο στην πε­ριοχή της Τραπεζούντας, ενώ το σύνολο τους στην Τουρκία είναι εκατοντάδες χι­λιάδες.
Προσθέτουν, επίσης, ότι εξαιτίας του γεγονότος πως πρόκειται για συντηρητικές πληθυσμιακές ομάδες που ζουν σε ορεινές περιοχές, συχνά χαρακτηρίζονται από εσωστρέφεια, πολύ ισχυρούς οικογενειακούς και τοπικούς δεσμούς, είναι εξαι­ρετικά ανθεκτικοί στις όποιες αλλαγές επιχειρείται να τους επιβληθούν.
Να ση­μειώσουμε ότι οι μεγαλύτεροι ποντιακής καταγωγής πληθυσμοί στην περιοχή του Πόντου στην Τουρκία συναντώνται στις περιοχές των Σούρμενων και στα γύρω χωριά, όπου ζει άγνωστος αριθμός κρυπτοχριστιανών, της Γκαλιάν (Γαλλίαινας), η οποία αποτελείται από 18 χωριά και οικισμούς, του Τσαϊκαρά (Κατωχωρίου), του Οφ (Όφεως), της Μάτσκα (Άνω Μα­τσούκα) και της Τόνισε (αρχαίας Θοανίας).