1940: Η σφαγή του ΚΑΤΥΝ!

15.000 ΠΟΛΩΝΟΙ ΕΚΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ

Το 1939 υπογράφεται το σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ, μεταξύ της χιτλερικής Γερμανίας και της σταλινικής Ρωσίας.
Το σύμφωνο κάνει λόγο για ειρήνη μεταξύ σταλινικών και χιτλερικών, και ότι συμφωνούσαν οι δυο πλευρές στο διαμελισμό της Πολωνίας, μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας.
Ο Στάλιν είχε ήδη διαλύσει το ΚΚ Πολωνίας μη τυχόν φέρει αντιρρήσεις. Θεωρούσε ότι ο Χίτλερ δεν είχε σαν τελικό σκοπό να επιτεθεί στη Ρωσία και γι' αυτό το λόγο δεν φρόντισε να εξοπλιστεί η Ρωσία.
Εξ αιτίας της «λογικής» του Στάλιν οι Γερμανοί έφτασαν σε χρόνο μηδέν στις πύλες του Λένινγκραντ και του Στάλινγκραντ.
Ο Στάλιν θεωρούσε τον διαφαινόμενο πόλεμο μεταξύ Γερμανίας, Αγγλίας και Γαλλίας, σαν (ενδο)ιμπεριαλιστικό ανταγωνισμό, με τον οποίο η Ρωσία δεν έπρεπε να έχει σχέση.
Έτσι με την επίθεση της Γερμανίας στην Πολωνία από τα Δυτικά, επιτίθενται εναντίον της και τα ρωσικά στρατεύματα από Ανατολικά και καταλαμβάνουν τις περιοχές της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας και των Βαλτικών χωρών που είχε παραχωρήσει στην Πολωνία ο Λένιν το 1918, με τη συνθήκη ειρήνης του Μπρέστ Λίφτκοβ.
Τα ρωσικά στρατεύματα συγκεντρώνουν τους Πολωνούς αιχμαλώτους πολέμου, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης (Κοζέλσκι, Σταρομπέλσκι, Οστασκόβσκι, Στάρομπελ).
Την άνοιξη του 1940 δίνεται εντολή από τον Μπέρια, αρχηγό της Γκε Πε Ου, πρόγονο της Κα Γκε Μπε, να δολοφονηθούν.
Μεταφέρονται από το Σμόλενσκ στο Χάρκοβο και στο δάσος του Κατίν δολοφονούνται με μια σφαίρα στο κεφάλι.
Τα σχετικά έγγραφα παραδίδονται από τον Μπέρια στον Στάλιν και μετά χέρι με χέρι στον επόμενο Γενικό Γραμματέα, μέχρι που ο Γιέλτσιν τα παρέδωσε το 1992 στον Λεχ Βαλέσα στη Βαρσοβία.
Το φρικτό αυτό έγκλημα η Σοβιετική Ένωση όχι μόνο αρνιόταν να παραδεχτεί, αλλά και τιμωρούσε όποιον το ανέφερε, κατηγορώντας τους Γερμανούς ναζί.
Μετά την πτώση του κομμουνισμού η Ρωσία παραδέχτηκε επισήμως την ενοχή της. Τη σφαγή αυτή, μια από τις πλέον σκοτεινές -εσκεμμένα-σελίδες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, πραγματεύεται στην ταινία του "Κατίν" ο Πολωνός σκηνοθέτης, Αντρέι Βάιντα, ο οποίος έχει και προσωπικό βίωμα, καθώς ο πατέρας του ήταν ένας από τους 15.000 Πολωνούς που δολοφονήθηκαν από την μυστική αστυνομία του Στάλιν!
Το θέμα της ταινίας είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον, καθώς προσπαθεί να φωτίσει ένα από τα πλέον ειδεχθή εγκλήματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, που για δεκαετίες παρέμενε στο σκοτάδι!
Τα γεγονότα αναπτύσσονται σταδιακά μέσα από τις ιστορίες των ανθρώπων αυτών, ιδιαίτερα των γυναικών και των παιδιών που παρέμειναν πίσω, ιστορίες που συχνά καλύπτουν διάφορα χρονικά διαστήματα, με την κάμερα να μας ταξιδεύει στο χρόνο.
Ο σκηνοθέτης καταφέρνει να μας παρασύρει στο καθημερινό δράμα των προσώπων του, μέσα από σκηνές συγκλονιστικές, που δεν αφήνουν ασυγκίνητο τον θεατή:
από εκείνες με τους πρόσφυγες να προσπαθούν να διαφύγουν τη σύλληψη από τους ναζί, μέχρι εκείνες με τον Πολωνό αξιωματικό που, ανήμπορος να ζήσει με το ψέμα, παίρνει τη δική του ζωή ή του 20λεπτου φινάλε, με τις συγκλονιστικές σπαρακτικές σκηνές στο δάσος τού Κατίν, όταν η σταλινική αστυνομία αρχίζει να πυροβολεί έναν- έναν τους Πολωνούς στο κεφάλι και τελικά να τους πετάνε σε ομαδικό τάφο!
Αξίζει ν’ αναφερθεί πως την εκταφή των πτωμάτων από τον ομαδικό τάφο πρωτοπαρουσίασε ο Γιουγκοσλάβος Ντούσαν Μακαβέγιεφ στην ταινία του «Sweet Movie», με μουσική υπόκρουση το τραγούδι τού Μάνου Χατζιδάκι «Τα παιδιά κάτω στον κάμπο».